1و2و3  دشتي محمد – ترجمه نهج البلاغه – انتشارات شاكر –چاپ 84 به ترتيب صفحات 398 -298-364

3- توجه ويژه به قرآن كريم

بدون شك قرآن به عنوان كتاب آسماني و برنامه كامل زندگي انسان بايد در سرلوحه برنامه هاي حكومت اسلامي و مديريت اسلامي جامعه از خرد و كلان قرار گيرد و حكومت و مديريت اسلامي منهاي قرآن هيچ معنا و مفهومي نخواهد داشت . صرف خواندن آياتي از قرآن در شروع مجالس و برنامه ها گرچه بسيار زيباست اما كافي نيست و   با يد فهم ودرك قرآن و از همه مهمتر عمل به آن در مديريت اسلامي جامعه مد نظر و عمل قرار گيرد .در ذيل به چند نمونه از سفارشات امام (ع) در اين باره اشاره مي شود .

1-3-وَاللهَ اللهَ فِي الْقُرْآنِ، لاَ يَسْبِقْكُمْ بِالْعَمَلِ بِهِ غَيْرُكُمْ.

‹‹ خداراخدارا در باره قرآن . مبادا ديگران در عمل كردن به دستوراتش بر شما پبشي گيرند . ›› 1

2-3-وَتَمَسَّكْ بِحَبْلِ الْقُرآنِ، وَانْتَصِحْهُ، وَأَحِلَّ حَلاَلَهُ، وَحَرِّمْ حَرَامَهُ،

‹‹ و به ريسمان قرآن چنگ زن و از آن نصيحت پذير و حلالش را حلال و حرامش را حرام بشمار .›› 2

3-3- در سفارش به امام حسن (ع) مي فرمايند : وَأَنْ أَبْتَدِئَكَ بِتَعْلِيمِ كِتَابِ اللهِ عَزَّ وَجَلَّ وَتَأْوِيلِهِ، وَشَرَائِعِ الاِِْسْلاَمِ وَأَحْكَامِهِ، وَحَلاَلِهِ وَحَرَامِهِ،

‹‹ پس در آغاز تربيت . تصميم گرفتم تا كتاب خداي توانا و بزرگ را همراه با تفسير آيات به تو بياموزم و شريعت اسلام و احكام آن و حلال و حرامش را به تو تعليم دهم .››3

4-3- و عليكم بكتاب الله ‹‹ فانه الحبل المتين و النور المبين ›› و الشفاء النافع و الري الناقع و العصمه للمتمسك و النجاه لللمتعلق . لا يعوج فيقام و لايزيغ فيستعتب ‹‹ ولا تخلقق كثره الرد ›› و لوج السمع  .‹‹ من قال به صدق و من عمل به سبق ››

‹‹ بر شما باد عمل كردن به قرآن كه ريسمان محكم الهي و نور آشكار و درماني سودمند است كه تشنگي را فرو نشاند .نگهدارنده كسي است كه به آن تمسك جويد و نجات دهنده آن كس است كه به آن چنگ آويزد .كجي ندار د تا راست شود و گرايش به باطل ندارد تا از آن باز گردانده شود .و تكرار و شنيدن پياپي آيات كهنه اش نمي سازد و گوش از شنيدن آن خسته نمي شود . كسي كه با قرآن سخن بگويد راست گفته است و هر كس بدان عمل كند پيشتاز است .4

--------------------------------------------------------------------------

1 و2و3و 4- دشتي محمد – ترجمه نهج البلاغه – انتشارات شاكر-چاپ 84 به ترتيب صفحات 398-434-372-206

 4- بر پا داشتن واجبات دين

گرچه انجام بسياري از واجبات دين تكليف فردي هر مسلمان است و بايد آن را انجام دهد اما تحقق بسياري ازآن فقط در حكومت اسلامي و در يك مديريت اسلامي صحيح به نحو مطلوب امكان پذير است مانند جهاد و دفاع .    امر به معروف و نهي از منكر . قضاوت و اجراي قصاص وتعزيرات اسلامي و در بسياري از امور ديگر فراهم كرد زمينه و جو و فضاي سالم براي انجام واجبات دين نيز از وظايف حاكم اسلامي و اثرات مديريت اسلامي مطلوب مي باشد .

از سفارشات امام (ع)  به عنوان نمونه به قسمتهايي از خطبه 110 و نامه 47 در ذيل اشاره مي شود .

1-4- إِنَّ أَفْضَلَ مَا تَوَسَّلَ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ إِلَى اللهِ سُبْحَانَهُ: الاِِْيمَانُ بِهِ وَبِرَسُولِهِ، وَالْجِهادُ فِي سَبِيلِهِ فَإِنَّهُ ذِرْوَةُ الاِِْسْلاَمِ، وَكَلِمَةُ الاِِْخْلاَصِ فَإِنَّهَا الْفِطْرَةُ، وَإِقَامُ الْصَّلاَةِ فَإِنَّهَا الْمِلَّةُ، وَإِيتَاهُ الزَّكَاةِ فَإِنَّهَا فَرِيضَةٌ وَاجِبَةٌ، وَصَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّةٌ مِنَ الْعِقَاب، وَحَجُّ الْبَيْتِ وَاعْتَِمارُهُ فَإِنَّهُمَا يَنْفِيَانِ الْفَقْرَ وَيَرْحَضَانِ

‹‹ همانا بهترين چيزي ك انسانها مي توانند با آن به خداي سبحان نزديك شوند . ايمان به خدا و ايمان به پيامبر (ص) و جهاد در راه خداست . كه جهاد قله بلند اسلام و يكتا دانستن خدا بر اساس فطرت انساني است . بر پاداشتن نماز . آيين ملت اسلام و پرداختن زكات  تكليف واجب الهي  و روزه ماه رمضان سپري براي عذاب الهي است . و حج و عمره نابود كننده فقر و شستشو دهنده گناهان است ....1

2-4-   وَاللهَ اللهَ فِي الصَّلاَةِ، فَإِنَّهَا عَمُودُ دِينِكُمْ. وَاللهَ اللهَ فِي بَيْتِ رَبِّكُمْ، لاَ تُخْلُوهُ مَا بَقِيتُمْ، فَإِنَّهُ إِنْ تُرِكَ لَمْ تُنَاظَرُوا وَاللهَ اللهَ فِي الْجِهَادِ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنْفُسِكُمْ وَأَلْسِنَتِكُمْ فِي سَبِيلِ اللهِ. وَعَلَيْكُمْ بِالتَّوَاصُلِ وَالتَّبَاذُلِ وَإِيَّاكُمْ وَالتَّدَابُرَ وَالتَّقَاطُعَ. لاَ تَتْرُكُوا الاََْمْرَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْيَ عَنِ الْمُنْكَرِ فَيُوَلَّى عَلَيْكُمْ أَشْرَارُكُمْ، ثُمَّ تَدْعُونَ فَلاَ يُسْتَجَابُ لَكُمْ.

‹‹ و خدارا خدارا در باره نماز چرا كه ستون دين شماست . خدارا خدارا در باره خانه خدا . تا هستيد آن را خالي مگذاريد  زيرا اگر كعبه خلوت شود مهلت داده نمي شويد . خدارا خدارا در باره جهاد با اموال و جانها و زبانهاي خويش در راه خدا . بر شما باد  به پيوستن با يكديگر و بخشش همديگر . مبادا از هم روي گردانيد و پيوند دوستي را از بين ببريد . امر به معروف و نهي از منكر را ترك نكنيد كه بدهاي شما بر شما مسلط مي گردند . آنگاه هر چه خدارا بخوانيدجواب ندهد . 2

---------------------------------------------------------------------------

1 و2- دشتي محمد – ترجمه نهج البلاغه – انتشارات شاكر –چاپ 84 به ترتيب صفحات 148 و 398

5-شناخت پيامبر (ص)

شناخت پيامبر (ص) به عنوان كاملترين انسان و الگو ونمونه براي هر انساني در تمام شئون زندگي مادي و معنوي و خصوصا براي يك مدير اسلامي از ضروريات است زيرا مردم هرچه از يك مدير اسلامي مي بينند آن را به حساب نظام و حكومت اسلامي مي گذارند .و اگر بنا به فرموده رهبر عزيزمان سال 85 به عنوان سال پيامبر اعظم ( ص) نامگذاري شد يكي از دلايلش مطالعه و شناخت شخصيت و زندگاني ايشان و الگو گرفتن در زندگي شخصي و اداره امور مي باشد .در ذيل به سفارشات امام (ع) در اين خصوص اشاره مي شود .

1-5-وَلَقَدْ كَانَ فِي رَسُولِ اللهِ صلى الله عليه وآله كَافٍ لَكَ فِي الاَُْسْوَةِ وَدَلِيلٌ لَكَ عَلَى ذَمِّ الدُّنْيَا وَعَيْبِهَا، وَكَثْرَةِ مَخَازِيهَا وَمَسَاوِيهَا،  ‹‹ براي تو كافي است كه راه و رسم زندگي پيامبر (ص) را اطاعت نمايي تا راهنماي خوبي براي تو در شناخت بديها و عيبهاي دنيا و رسواييها و زشتيهاي آن باشد .››1

2-5-  فَتَأَسَّ بِنَبِيِّكَ الاََْطْيَبِ الاََْطْهَرِ صلى الله عليه وآله فَإِنَّ فِيهِ أُسْوَةً لِمَنْ تَأَسَّى، وَعَزَاءً لِمَنْ تَعَزَّى ـوَأَحَبُّ الْعِبَادِ إِلَى اللهِ الْمُتَأَسِّي بِنَبِيِّهِ، وَالْمُقْتَصُّ لاََِثَرِهِ ـ قَضَمَ الدُّنْيَا قَضْماًن، وَلَمْ يُعِرْهَا طَرْفاً، أَهْضَمُأَهْلِ الدُّنْيَا كَشْحاً وَأَخْمَصُهُمْمِنَ الدُّنْيَا بَطْناً، عُرِضَتْ عَلَيْهِ الدُّنْيَا فَأَبَى أَنْ يَقْبَلَهَا، وَعَلِمَ أَنَّ اللهَ سُبْحَانَهُ أَبْغَضَ شَيْئاً فَأَبْغَضَهُ، وَحَقَّرَ شَيْئاً فَحَقَّرَهُ، وَصَغَّرَ شَيْئاً فَصَغَّرَهُ. وَلَوْ لَمْ يَكُنْ فِينَا إِلاَّ حُبُّنَا مَا أَبْغَضَ اللهُ، وَتَعْظِيمُنَا مَا صَغَّرَ اللهُ، لَكَفَى بِهِ شِقَاقاً للهِِ، وَمُحَادَّةً عَنْ أَمْرِالله . ِوَلَقَدْ كَانَ صلى الله عليه وآله يَأْكُلُ عَلَى الاََْرْضِ، وَيَجْلِسُ جِلْسَةَ الْعَبْدِ، وَيَخْصِفُ بَيَدِهِ نَعْلَهُف، وَيَرْقَعُ بِيَدِهِ ثَوْبَهُ، وَيَرْكَبُ الْحِمَارَ الْعَارِيَ وَيُرْدِفُ خَلْفَهُ وَيَكُونُ السِّتْرُ عَلَى بَابِ بَيْتِهِ فَتَكُونُ فِيهِ التَّصَاوِيرُ فَيَقُولُ: «يَا فُلاَنَةُ ـ لاِِِحْدَى أَزْوَاجِهِ ـ غَيِّبِيهِ عَنِّي، فَإِنِّي إِذَا نَظَرْتُ إِلَيْهِ ذَكَرْتُ الدُّنْيَا وَزَخَارِفَهَا». فَأَعْرَضَ عَنِ الدُّنْيَا بِقَلْبِهِ، وَأَمَاتَ ذِكْرَهَا مِنْ نَفْسِهِ، وَأَحَبَّ أَنْ تَغِيبَ زِينَتُهَا عَنْ عَيْنِهِ، لِكَيْلاَ يَتَّخِذَ مِنْهَا رِيَاشاً وَلاَ يَعْتَقِدَهَا قَرَاراً، وَلاَ يَرْجُو فِيهَا مُقَاماً، فَأَخْرَجَهَا مِنَ النَّفْسِ، وَأَشْخَصَهَاعَنِ الْقَلْبِ، وَغَيَّبَهَا عَنِالْبَصَرِ.

 فَتَأسَّى مُتَأَسٍّ بِنَبِيِّهِ، وَاقْتَصَّ أَثَرَهُ، وَوَلَجَ مَوْلِجَهُ، وَإِلاَّ فَلاَ يَأْمَنِ الْهَلَكَةَ،فَإِنَّ اللهَ عزّوجلّ جَعَلَ مُحَمَّداً صلى الله عليه وآله عَلَماً لِلسَّاعَةِ وَمُبَشِّراً بِالْجَنَّةِ، وَمُنْذِراًبِالعُقُوبَةِ. خَرَجَ مِنَ الدُّنْيَا خَمِيصاً وَوَرَدَ الاَْخِرَةَ سَلِيماً، لَمْ يَضَعْ حَجَراً عَلَى حَجَرٍ، حَتَّى مَضَى لِسَبِيلِهِ، وَأَجَابَ دَاعِيَ رَبِّهِ، فَمَا أَعْظَمَ مِنَّةَ اللهِ عِنْدَنَا حِينَ أَنْعَمَ عَلَيْنَا بِهِ سَلَفاً نَتَّبِعُهُ، وَقَائِداً نَطأُ عَقِبَهُ .

‹‹ پس به پيامبر پاكيزه و پاكت اقتدا كن كه راه و رسم او الگويي است  براي الگو طلبان و مايه فخر و بزرگي است براي كسي كه خواهان بزرگواري باشد و محبوب ترين بنده نزد خدا كسي است كه از پيامبرش پيروي كند و گام بر جايگاه قدم او نهد  پيامبر (ص) از دنيا چندان نخورد كه دهان را پر كند و به دنيا با گوشه چشم نگريست . دو پهلويش از تمام مردم فرورفته تر و شكمش از همه خالي تر بود . دنيارا به او نشان دادند اما نپذيرفت و چون دانست خدا چيزي را دشمن مي دارد آن را دشمن

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

1-دشتي محمد – ترجمه نهج البلاغه – انتشارات شاكر – چاپ 84  ص 212

داشت و چيزي را كه خدا آن را خوار شمرده آن را خوار انگاشت و چيزي را كه خدا كوچك شمرده كوچك و ناچيز       مي دانست . اگر درما نباشد جز آنكه آنچه را خدا و پيامبرش دشمن مي دارند دوست بداريم . يا آنچه را خدا و پيامبرش كوچك شمارند بزرگ بداريم . براي نشان دادن دشمني ما با خدا و سرپيچي از فرمان او كافي بود  . وهمانا پيامبر (ص) بر روي زمين مي نشست و غذا مي خورد و چون برده ساده مي نشست و با دست خود كفش خود را وصله مي زد و جامه خود را با دست خود مي دوخت و بر الاغ برهنه مي نشست و ديگري را پشت سر خويش سوار مي كرد . پرده اي بر در خانه او آويخته بود كه نقش و تصوير ها بر آن بود  به يكي از همسرانش فرمود : اين پرده را از برابر چشمان من دور كن كه هر گاه نگاهم به آن مي افتد به ياد دنيا و زينتهاي آن مي افتم .پيامبر با دل از دنيا روي گرداند و يادش را از جان خويش ريشه كن كرد و همواره دوست داشت تا جاذبه هاي دنيا از ديدگانش پنهان بماندو از آن لباس زيبايي تهيه نكند و آن را قرار گاه دائمي خود نداند و اميد ماندن در دنيا نداشته باشد پس ياد دنيارا از قلب بيرون كرد و دل از دنيا بركند و چشم از دنيا پوشانيد ...

پس پيروي كننده بايد از پيامبر (ص) پيروي كند و به دنبال او راه رود و قدم بر جاي قدم او بگذارد و گرنه از هلاكت ايمن نمي باشد كه همانا خداوند محمد (ص) را نشانه قيامت و مژده دهنده بهشت و ترساننده از كيفر جهنم قرار داد .او با شكم گرسنه از دنيا رفت  و با سلامت جسم و جان وارد آخرت شد و كاخهاي مجلل نساخت  تا جهان را ترك گفت و دعوت پروردگارش را پذيرفت  . وه چه بزرگ است منتي كه خدا با بعثت پيامبر (ص) بر مانهاده و چنين نعمت بزرگي به ما عطا فرموده . رهبر پيشتازي كه بايد از او پيروي كنيم و پيشوايي كه بايد را اورا تداوم بخشيم .1

---------------------------------------------------------------------------------

1-دشتي محمد –ترجمه نهج البلاغه – انتشارات شاكر – چاپ 84 – ص 214