1-      درمنه  ( در لهجه محلی به آن تریخ  هم می گویند )

این گیاه به وفور در منطقه دستگردان می روید و یکی از اصلی ترین گیاهان این منطقه می باشد

درمنه دارای خواص درمانی زیادی است  از جمله :

خواص دارويي

مقوي [1] /  اشتها آور[2] / بادشكن [2] [3] [4] / معرق[2] / رفع دل پيچه ، درد سرين[5][4]پاك كننده زخمهاي عفوني ، اولسر-التيام بخش- پانسمان ورم سرمازدگي-تسكين ورم و دمل-منع خوره و سودا (درمان قرحه) -درمان آكله(خوره)[1] [2] [3][4]مقوي معده- رفع تورم معده [1][4]كرم كش- درمان انگلهاي دراز و روده اي مثل كرمك- آسكاريس ( دمكرده)[1][2][3][4][5]درمان قاعدگيهاي دشوار [1] / درمان هضم سخت و هاضمه  [1] [2]ايجاد اسهال – مدر -ريزش بول و حيض - باز كننده گرفتگي هاي مجاري- [2] [3] [4]روياندن موي ريش (روغن)-جلوگيري از ريزش مو (خاكستر+ روغن زيتون)-درمان كچلي[3] [4] [5]مفيد در تب و لرز- تبهاي ركب [3] [4]علاج رمد (آب) - پركردن گودي از اثر قرحه در چشم (خاكستر) –علاج چشم درد [3] [4] علاج دشوار فسي و تنگي نفس [3] [4] [5]پادزهر نيش كزدم و رتيل و سم خوردگي و گزيدن عقرب و سموم سرد (ضماد)[3] [4] 5]كاهش قند ادرار [5]/ تحليل گازها [5] / رفع سكسكه[5][4]/  قاطع بلغم [4]/ مسهل اخلاط [4]درد مفاصل [4]/  رفع استسقا[4]

عوارض
FDA:unsafe herb / Ingestion => neuralgic symptoms =>digestive disorders/ thirst/ restlessness/ vertigo/trembling of limbs/ delirium/ paralysis & death [8]
مضر براي معده و عصب- سردرد آور- مصلح:مصطكي-ترمس [3]
مايه دردسر- به زيان معده [4]
منابع
1.    گياه درماني/دكتر جان ولنه
2.    گياهان دارويي/ جان ولاگ
3.    قانون/ابو علي سينا
4.    جزوه طب سنتي ايران/ پاسخ شاه مقصود صادق عنقا پير طرقيت اويسي
5.    معارف گياهي/
6.    فرهنگ مصور گياهان دارويي/
7.    فرهنگ نامهاي گياهان دارويي/
8.    The review of natural products