اعتکاف، اقامت در مسجد برای مدتی مشخص (دست‌کم سه روز) همراه با روزه است. اعتکاف زمان مخصوصی ندارد، اما در احادیث، بهترین زمان برای آن دهه سوم ماه رمضان دانسته شده است. در اعتکاف نحوه اقامت و خروج از مسجد، احکام و آدابی دارد. در ایران، مراسم اعتکاف در ایام البیض (روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵) ماه رجب، در مساجد بزرگ بیشترِ شهرها برگزار می‌شود.
طبق نظر شیعه، شرکت در نماز جماعت مستحب مؤکد است و تنها نمازهای واجب مانند نماز یومیه، نماز آیات، نماز عیدین، نماز میت و نماز جمعه را می‌توان به جماعت اقامه کرد
در قرآن ۹۸ بار به نماز پرداخته شده است. در بسیاری از آیات به عنوان مهمترین و اولین عمل فردی و اجتماعی مؤمنان در کنار ایمان ذکر شده است..در آیات قرآن، نماز عامل بازدارندۀ از گناه،.وسیلۀ فلاح و رستگاری،.یاری کننده در مشکلات زندگی،. و از سفارشات مهم خدا به پیامبران.و از دغدغه‌های پیامبران الهی به ویژه در مورد خانواده‌شان بیان شده است.
در ایران نماز جمعه در دوران حکومت شاه اسماعیل صفوی رواج یافت و از آن پس در شهرهای بسیاری برگزار شد. در دوران جمهوری اسلامی در همه شهرهای کشور این نماز برپا می‌شود.
نماز جمعه یکی از شعائر اجتماعی مهم مسلمانان از صدر اسلام بوده و از نمادهای همبستگی مسلمانان شناخته می‌شود. با توجه به مسائل سیاسی-اجتماعیِ خطبه‌ها، نماز جمعه به نماز عبادی - سیاسی نیز مشهور شده است.
نماز جمعه، نمازی دو رکعتی که در ظهر روز جمعه به جای نماز ظهر و به جماعت می‌خوانند. نماز جمعه با حضور دست کم پنج نفر برپا می‌شود که یکی از آنها امام جمعه است. امام جمعه باید قبل از نماز دو خطبه برای نمازگزاران قرائت کند که دعوت به تقوا جزو مضامین آن است.
حکم فقهی برگزاری این نماز در سوره جمعه آمده است. روایات، نماز جمعه را حج مستمندان و موجب آمرزش گناهان شمرده‌اند .. نماز جمعه در زمان حضور امامان معصوم واجب و در زمان غیبت بنابر نظر بیشتر مراجع تقلید واجب تخییری است.
یکى از مواردى که در فقیه مقدس، میرزاى مرحوم غلامعلی ملکی(قدس سره)به خصوص در هنگام درس بسیار محسوس بود، این بود که وقتى به نام مبارک ائمه (علیهم السلام) مى رسیدند، اخلاص و محبت فوق العاده اى به مقام شامخ اهل بیت (علیهم السلام)ابراز مى کردند. در هر مجلسى که ذکر اهل بیت (علیهم السلام)به میان مى آمد، چشمانشان پر از اشک مى شد و با اخلاص عرض ادب مى کردند. اگر کسى در محضر ایشان مى گفت، «امام على (علیه السلام)»، ناراحت مى شدند و مى گفتند: «مثل سنى ها صحبت نکنید! بگویید: امیرالمؤمنین على بن ابى طالب (علیه السلام).»
