گذري كوتاه بر زندگي امام سجاد عليه‌السلام

چرا امام، «سجاد» لقب يافت؟

امام باقر عليه السلام فرمود:

• پدرم، هيچ يک از نعمت هاي الهي را ياد نمي کرد، مگر آنکه سر به سجده مي نهاد.
• هيچ حادثه ناگواري از او رد نمي شد، جز آنکه سجده مي کرد.
• هيچ نيرنگ حيله گري از او دفع نمي گرديد، مگر آنکه سر به سجده مي نهاد.
• از هيچ نماز واجبي فراغت نمي يافت، مگر اينکه به سجود مي رفت.
• هرگز موفق به اصلاح و آشتي بين دو نفر نمي شد، جز آنکه سجده شکر به جاي مي آورد.

نشانه هاي سجود در تمام اندام سجده اش آشکار بود. از اين رو ايشان را «سجاد» ناميدند . (علل الشرايع، ص 88)

حوادث مهم عصر امام

مهم ترين حوادث سياسي، اجتماعي عصر آن بزرگوار عبارت است از:

• قيام توابين به رهبري سليمان بن صرد خزاعي.
• قيام مدينه به رهبري عبدالله بن حنظله غسيل الملائکه (واقعه حره).
• سنگباران و آتشباران کعبه معظمه توسط نظاميان يزيد.
• قيام مختار بن ابي عبيده ثقفي.
• حکومت عبدالله بن زبير در مکه.
• حکومت مروانيان در شام.
• قيام خوارج و عبدالرحمن بن محمد بن اشعث، عليه حجاج در سال هاي 81 تا 83 ه.

مهم ترين اقدامات امام عليه السلام

• تداوم بخشي و تفسير درست حادثه عاشورا و جلوگيري از تحريف آن.
• پرورش رهبر آينده امت اسلامي امام باقر عليه السلام.
• نشر معارف قرآن و فرهنگ اسلام در قالب دعا و نيايش.
• نظارت و هدايت انديشمندان و فقها جامعه اسلامي.
• حمايت سياسي، مادي و معنوي از بردگان به عنوان مظلوم ترين گروههاي اجتماعي و تلاش براي هدايت و آزادي آنان.

سفرهاي امام زين العابدين عليه السلام

• سفر جهادي، تبليغي از مدينه به مکه و کربلا تا بازگشت دوباره به شهر پيامبر همراه با بانوان حرم حسيني.
• سفرهاي عبادي، زيارتي و تربيتي به همراه کاروان هاي حج از مدينه و احيانا از کوفه براي حج و عمره.
• سفر تحميلي و بازداشت گونه در عهد عبدالملک بن مروان که آن بزرگوار را به قصد ارعاب و تهديد از مدينه به دمشق بردند.
• سفر زيارتي، تربيتي به کوفه آموزش روش زيارت امام حسين عليه السلام.
• پاسداري از مقام نبوت

امام سجاد عليه السلام در غالب دعاهاي صحيفه سجاديه مکرر، قبل و يا بعد از هرگونه درخواست از خداي متعال، به حمد و ثناي الهي مي پردازد و بر پيامبر و آل آن بزرگوار صلوات مي فرستد و شيوه دعا کردن را آموزش مي دهد و حرمت رسول اکرم صلي الله عليه وآله را پاس مي دارد.

ايثارگر بزرگ

امام باقر عليه السلام فرموده است که پدرش حضرت علي بن الحسين عليه السلام دوبار کل دارايي خود را با خدا قسمت کرد؛ همان بزرگوار فرموده است که امام سجاد عليه السلام شبها انبان بزرگي از نان بر پشت مي نهاد و به نيازمندان صدقه مي داد. پس از شهادت امام سجاد عليه السلام معلوم شد آن بزرگوار مخارج صد خانواده نيازمند را بر عهده داشته است. (کشف الغمه، ج 2، ص 100)

امام آزادي بخش

امام چهارم بدون آنکه نيازي به نيروي کار بردگان داشته باشد، آنها را مي خريد و آزاد مي کرد و برخي گفته اند: امام چهارم هزار برده را در راه خدا آزاد کرد. بردگاني که از اين موضوع اطلاع داشتند، همواره خود را در معرض ديد امام سجاد عليه السلام قرار مي دادند تا شايد حضرت، آنان را خريداري و آزاد کند و آن بزرگوار، هر ماه و هر روز به آزاد کردن بردگان خويش مي پرداخت.

شاگردان برجسته

1 . سعيد بن مسيب

2 . ابوحمزه ثمالي (ثابت بن دينار)

3 . سعيد بن جبير

4 . ابوخالد کابلي

5 . يحيي بن ام طويل

6 . فرزدق، معروف به ابوفراس شاعر

7 . طاووس يماني

8 . حماد بن حبيب عطار کوفي

9 . زرارة بن اعين شيباني

10 . حبابه والبيه

11 . جابر بن عبدالله انصاري

12 . محمد بن جبير بن مطعم

13 . فرات بن احنف

14 . سعيد بن جبهان کناني

15 . قاسم بن عوف

16 . اسماعيل بن عبدالله بن جعفر .