ازدواج درقرآن كريم-محمد رجب زاده

ازدواج درقرآن كريم

خداوند  در باره امر ازدواج در سوره نساء آيه 3 مي فرمايد : «فانكحوا ما طاب لكم من النساء مثني و ثلاث و رباع  فا نخفتم الا تعدلوا فواحده » (پس زنان را به ازدواج خود در آوريد كه شمارا نيكو و مناسب با عدالت است  دو يا سه يا چهار و اگر بترسيد  بازدواج زنان متعدد) راه عدالت را نپيموده و به آنان ستم كنيد تنها يك زن اختيار كنيد .)1 همچنين در قرآن كريم آيات بسياري در خصوص ارتباط بين زن وشوهر ، ازدواجهاي باطل ، محارم و غيره دارد كه شناخت و عمل به آنها ازدواجهاي سالم و موفق را در بر خواهد داشت

ازدواج به عنوان يكي از پاداشها در جهان آخرت است

  امر ازدواج در نزد خداوند متعال آن قدر مهم و با ارزش است كه پاداش مؤمنين نيكوكار را ازدواج زنان پاكيزه در آخرت قرار داده است و در سوره نساء آيه 57 مي فرمايد «والذين امنوا و عملوالصالحات سندخلهم جنات تجري من تحتهاالانهار خالدين فيها ابدا لهم فيها ازواج مطهره و ندخلهم ظلا ظليلا »( آنانكه ايمان آوردند و نيكو كار شدند بزودي در بهشت در آوريم كه نهرها از زير درختانش جاري است و در آن زندگاني جاويد كنند و بر آنها در بهشت جفتهايي پاكيزه است و آنان را به سايه رحمت ابدي خود در آوريم )2

اقتصاد خانواده به خاطر امر مقدس ازدواج سامان مي گيرد

و خداوند در آيه 32 سوره نور مي فرمايد :«و اءنـكـحـوا الا يـامـى مـنـكـم و الصلحين من عبادكم و إ مائكم إ ن يكونوا فقراء يغنيهم الله من فضله و الله واسع عليم»(مـردان و زنان بى همسر را همسر دهيد و همچنين غلامان و كنيزان صالح و درستكارتان را، اگـر فـقـيـر و تـنـگـدسـت بـاشـنـد خـداونـد آنـان را از فضل خود بى نياز مى سازد، خداوند واسع و آگاه است .)3

ازدواج مايه آرامش و محبت و مهرباني است

درسوره روم آيه 23 خداوند مي فرمايد: « و من آياته ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها و جعل بينكم موده و رحمه »براي روشن شدن بهتر مطلب تفسير آيه فوق از كتاب تفسير الميزان در ذيل نقل مي شود . راغب گفته : «كلمه (زوج ) به هر يك از نر و ماده حيوانات در صورتى كه جفت هم شده باشند اطلاق مى شود، همچنان كه به هر يك از دو قرين چه حيوان و چه غير حيوان نيز زوج گفته مى شود»، خداى تعالى فرموده : «و جعل منه الزوجين الذكر و الانثى - خدا از آن دو زوج قرار داد، يكى نر و يكى ماده » و نيز فرمود: «به آدم گفتيم كه تو و زوجت در بهشت منزل كنيد» و اگر به ماده از حيوانات و مخصوصا انسان زوجه مى گويند، لغت نازيبا و غير فصيح است ، كه جمعش زوجات مى آيد، - تا آنجا كه گفته - و جمع زوج ازواج مى آيد.پس اينكه فرمود:  ((ان خلق لكم من انفسكم ازواجا لتسكنوا اليها))، معنايش اين است كه براى شماو يا براى اينكه به شما نفع برساند از جنس خودتان زوج آفريد.آرى هر يك از مرد و زن دستگاه تناسلى دارند كه با دستگاه تناسلى ديگرى كامل مى گردد و از مجموع آن دو توالد و تناسل صورت مى گيرد، پس هر يك از آن دو فى نفسه ناقص ، و محتاج به طرف ديگر است ، و از مجموع آن دو، واحدى تام و تمام درست مى شود، و به خاطر همين نقص و احتياج است كه هر يك به سوى ديگرى حركت مى كند، و چون بدان رسيد آرام مى شود، چون هر ناقصى مشتاق به كمال است ، و هر محتاجى مايل به زوال حاجت و فقر خويش است ، و اين حالت همان شهوتى است كه در هر يك از اين دو طرف به وديعت نهاده شده .و جعل بينكم موده و رحمه  - كلمه( مودت ) تقريبا به معناى محبتى است كه اثرش در مقام عمل ظاهر باشد، در نتيجه نسبت مودت به محبت نسبت خضوع است به خشوع ،چون خضوع آن خشوعى را گويند كه در مقام عمل اثرش هويدا شود، به خلاف خشوع كه به معناى نوعى تاثر نفسانى است ، كه از مشاهده عظمت و كبريايى در دل پديد مى آيد.و )رحمت (، به معناى نوعى تاثير نفسانى است ، كه از مشاهده محروميت محرومى كه كمالى را ندارد، و محتاج به رفع نقص است ، در دل پديد مى آيد، و صاحبدل را وادار مى كند به اينكه در مقام برآيد و او را از محروميت نجات داده و نقصش را رفع كند.يكى از روشن ترين جلوه گاه ها و موارد خودنمايى مودت و رحمت ، جامعه كوچك خانواده است ، چون زن و شوهر در محبت و مودت ملازم يكديگرند، و اين دو با هم و مخصوصا زن ، فرزندان كوچكتر را رحم مى كنند، چون در آنها ضعف و عجز مشاهده مى كنند، و مى بينند كه طفل صغيرشان نمى تواند حوائج ضرورى زندگى خود را تامين كند، لذا آن محبت و مودت وادارشان مى كند به اينكه در حفظ و حراست ، و تغذيه ، لباس ، منزل ، و تربيت او بكوشند، و اگر اين رحمت نبود، نسل به كلى منقطع مى شد، و هرگز نوع بشر دوام نمى يافت .نظير اين مورد مودت و رحمتى است كه در جامعه بزرگ شهرى ، و در ميان افراد جامعه مشاهده مى شود، يكى از افراد وقتى هم شهرى خود را مى بيند، با او انس مى گيرد، و احساس محبت  مى كند، و به مسكينان و ناتوانان اهل شهر خود كه نمى توانند به واجبات زندگى خود قيام كنند، ترحم مى نمايد.و به طورى كه از سياق برمى آيد مراد از (مودت و رحمت ) در آيه همان مودت و رحمت خانوادگى است ، هر چند كه اطلاق آيه شامل دومى نيز مى شود. لايات لقوم يتفكرون  - چون وقتى قومى درباره اصول تكوينى خويش بينديشند كه آن اصول مرد و زن را وادار كرده به اينكه تشكيل جامعه خانوادگى دهند، و نيز آن دو را به مودت و رحمت واداشت ، و آن مودت و رحمت نيز اجتماع مدنى و شهرى را پديد آورد، و چه آثارى بر اين اجتماع مترتب شد، نوع بشرى بقاء يافت ، و زندگى دنيايى و آخرتى انسان به كمال رسيد، آن وقت متوجه مى شوند كه چه آيات عجيبى در آنها هست ، و خداى تعالى چه تدابيرى در امر اين نوع از موجودات به كار برده ، تدابيرى كه عقل را حيران و دهشت زده مى كند.»4

منابع :.................................................................................................................................

 1و2و3- قرآن كريم – ترجمه مرحوم الهي قمشه اي                                                                           

4- مكارم شيرازي  ناصر و جمعي از نويسندگان – تفسير نمونه – انتشارات دارالكتب الاسلاميه  ج16 ص 391-393