فضائل حضرت علی (ع) در قرآن
بنام خدا
الحمد لله الّذی جعلنا من المتمسِّکین بولایة امیر المؤمنین علی بن ابی طالب(ع)
یکی از بحثهایی که اینروزها مطرح میشه این هست که در قرآن تا چه اندازه به مسأله ولایت امیر المؤمنین توجه شده و اینکه آیا اصلا در قرآن کریم چنین موضوعی مطرح شده یا نه؟!
بنابه نقل مفسرین و مورخین عامه و خاصه آیات زیادی (بیش از سیصد آیه) درباره ولایت علی(ع) و فضائل و مناقب آن حضرت در قرآن کریم آمده است که نقل همه آنها از عهده این پاسخ خارج است لذا ما در اینجا فقط به نقل چند مورد از کتب معتبره اهلسنّت اشاره مینمائیم:
1 - آیه تبلیغ: ابو اسحاق ثعلبی در تفسیر خود و طبری در کتاب الولایْ و ابن صبّاغ مالکی و همچنین دیگران نوشتهاند که آیه تبلیغ یعنی آیه 67 سوره مائده «یا اَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما اُنْزِلَ اِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ...» درباره علی(ع) نازل شد و رسول خدا(ص) دست علی(ع) را گرفت و فرمود: «مَنْ کُنْتَ مَولاهُ فَعَلِیُّ مَوْلاهُ اَللَّهُمَّ و الِ مَنْ والاهُ...{1}»/
2 - آیه ولایت: عموم مفسّرین و محدّثین مانند فخر رازی و نیشابوری و زمخشری و دیگران از ابن عباس و ابوذر و سایرین نقل کردهاند که روزی سائلی در مسجد از مردم سؤال نمود و کسی چیزی به او نداد علی(ع) که مشغول نمار و در حال رکوع بود با انگشت دست راست اشاره به سائل نمود و سائل متوجه شد و آمد انگشتر را از دست او خارج نمود و آیه 55 سوره مائده «اًِّنّما وَلِیُّکُمُ الله وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ امَنُوا الَّذینَ یُقیمونَ الصَّلوَْ و یُؤتُونَ الزَّکوَْ وَ هُمْ راکِعُون» نازل گشت یعنی ولی و صاحب اختیار شما فقط خدا و رسول او و مؤمنینی هستند که نماز را بر پا میدارند و در حال رکوع زکات میدهند. در آن حال رسول اکرم(ص) از سائل پرسید: آیا کسی به تو چیزی داد؟ سائل ضمن اشاره به علی(ع) عرض کرد: این انگشتر را او به من داد{2}/
3 - آیه اطاعت: یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اَطیعُوا الله و اَطیعُوا الرَّسُولَ وَ اوُلی الاْ َمْرِ مِنْکُمْ یعنی ای مؤمنین خدا و رسول او و صاحبان امر از خودتان را اطاعت کنید{3}/
شیخ سلیمان بلخی و دیگران نوشتهاند که این آیه درباره امیرالمؤمنین نازل شده و منظور از اولی الامر، ائمّه از اهلبیتاند{4}/
4 - آیه تطهیر: در تفسیر طبری و فخر رازی و همچنین در کتب دیگر اهلسنّت نقل شده است که آیه تطهیر: «اَنَّما یُریُد الله لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً{5}»، در خانه ام سلمه بر پیغمبر اکرم(ع) نازل شده و آن حضرت فاطمه و حسنین و علی: را جمع کرد پس گفت: «اَللّهُمَّ هؤُلاِ اَهْلُ بَیْتی فَاذْهِبْ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَ طَهِّرْهُمْ تطهیرا»، یعنی خدایا اینها اهلبیت من هستند پلیدی را از اینها دور گردان و به تطهیر خاصی پاکشان فرما/
ام سلمه گفت: یا رسول الله من هم جزو آنها هستم؟ حضرت فرمود: تو جای خود داری و زن خوبی هستی (اما مقام اهلبیت مرا نداری){6}/
5 - آیه مَوَدّت: «قُلْ لا اَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ اَجْراً اِلاّ الْمَوَدََّْ فِی الْقُرْبی{7}»، یعنی ای پیغمبر در برابر زحمات تبلیغ رسالت بمردم بگو من از شما اجر و مزدی نمیخواهم مگر دوستی نزدیکانم را/
زمخشری در تفسیر کشّاف و گنجی شافعی در کفایْ الطالب و دیگران نوشتهاند که چون آیه مزبور نازل شد به پیغمبر(ص) گفتند یا رسول الله: «وَ مَنْ قَرابَتُکَ هؤُلاِ الَّذینَ وَجَیَتْ عَلَیْنا مَوَدَّتُهُمْ؟ قالَ عَلِیُّ و فاطِمَُْ وَ ابْناهُما»، یعنی نزدیکان شما که دوستی آنها بر ما واجب است چه کسانیاند؟ فرمود علی و فاطمه و دو پسرشان{8}/
همانطوری که ذکر کردم آیات زیادی درباره ولایت و امامت حضرت علی(ع) وجود دارد که من به طور خلاصه به ذکر چند نمونه بسنده نمودم/
پی نوشت ها::
[1].شواهد التنزیل، ج 1، ص 189 و فصول المهمّه، ص 27)/
[2].کفایْ الطالب، ص 250، تفسیر طبری، ج 6، ص 165، تفسیر رازی، ج 3، ص 431/
[3].سوره نسأ، 59/
[4].ینابیع المودْ، ص 114 - شواهد التنزیل، ج 1، ص 149 - غایْ المرام، باب 58/
[5].سوره احزاب، 33/
[6].کفایْ الطالب، ص 372 - تفسیر فخر رازی، ج 6، ص 783/
[7].سوره شوری، 23/
[8].کفایْ الطالب، ص 91 - تفسیر کشاف، ج 2، ص 339 - ذخائر العقبی، ص 25/
