در ایران نماز جمعه در دوران حکومت شاه اسماعیل صفوی رواج یافت و از آن پس در شهرهای بسیاری برگزار شد. در دوران جمهوری اسلامی در همه شهرهای کشور این نماز برپا می‌شود.
نماز جمعه یکی از شعائر اجتماعی مهم مسلمانان از صدر اسلام بوده و از نمادهای همبستگی مسلمانان شناخته می‌شود. با توجه به مسائل سیاسی-اجتماعیِ خطبه‌ها، نماز جمعه به نماز عبادی - سیاسی نیز مشهور شده است.
نماز جمعه، نمازی دو رکعتی که در ظهر روز جمعه به جای نماز ظهر و به جماعت می‌خوانند. نماز جمعه با حضور دست کم پنج نفر برپا می‌شود که یکی از آنها امام جمعه است. امام جمعه باید قبل از نماز دو خطبه برای نمازگزاران قرائت کند که دعوت به تقوا جزو مضامین آن است.
حکم فقهی برگزاری این نماز در سوره جمعه آمده است. روایات، نماز جمعه را حج مستمندان و موجب آمرزش گناهان شمرده‌اند .. نماز جمعه در زمان حضور امامان معصوم واجب و در زمان غیبت بنابر نظر بیشتر مراجع تقلید واجب تخییری است.
یکى از مواردى که در فقیه مقدس، میرزاى مرحوم غلامعلی ملکی(قدس سره)به خصوص در هنگام درس بسیار محسوس بود، این بود که وقتى به نام مبارک ائمه (علیهم السلام) مى رسیدند، اخلاص و محبت فوق العاده اى به مقام شامخ اهل بیت (علیهم السلام)ابراز مى کردند. در هر مجلسى که ذکر اهل بیت (علیهم السلام)به میان مى آمد، چشمانشان پر از اشک مى شد و با اخلاص عرض ادب مى کردند. اگر کسى در محضر ایشان مى گفت، «امام على (علیه السلام)»، ناراحت مى شدند و مى گفتند: «مثل سنى ها صحبت نکنید! بگویید: امیرالمؤمنین على بن ابى طالب (علیه السلام).»
