حسين بن احمد مي‏گويد: امام رضا عليه‏ السلام روزي درباره قرآن سخنراني کرد و پيرامون عظمت مفاهيم و دلايل روشن و اعجاز نظم آن فرمود: قرآن، ريسمان محکم خداوند، و دستگيره استوار و راه روشن و مستقيم اوست که انسان سالک را به بهشت رهنمون مي‏سازد، و از ارزش و رونق نمي افتد، زيرا قرآن، براي زماني مخصوص و معين قرار داد نشده، بلکه حجت و دليل و برهان خدا براي همه انسانها در همه ‏ي زمانها است که هيچ گونه باطلي نه از پيش رو و نه از پشت و سر به سراغ آن نمي‏آيد چرا که از سوي خداوند حکيم و شايسته ستايش، نازل شده است [عیون اخبار الرضا -ج2-ص286] .
يکي از نامهاي قرآن کريم، حديث (جديد و تازه) است حضرت رضا عليه السلام در روايتي علت تازگي و جديد بودن قرآن را چنين بيان مي‏فرمايد: شخصي از امام صادق عليه ‏السلام پرسيد: علت چيست که قرآن در مواقع نشر و درس چيزي جز تازگي و شادابي نمي‏افزايد؟ 
فرمود: زيرا خداوند قرآن را براي زماني خاص نازل نکرده و همين طور براي مردم زمان معيني نفرستاده است. قرآن در هر زماني جديد و تازه و براي هر قومي تا قيامت نوآوري و تازگي و شادابي دارد [عیون اخبار الرضا -ج2-ص167]  .
 مورخان ابن ‏سکيت را يکي از راويان امام رضا عليه‏ السلام ثبت کرده‏اند. او که نامش يعقوب بن اسحاق معروف به ابن‏ سکيت است از نوادر روزگار در رشته منطق و ادبيات عرب و از اساتيد و برجستگان و صاحب نظران منطق و قواعد صرف و نحو عربي مي‏باشد. و نظريه‏ ها و تحقيقات او هنوز هم زنده و در کرسي‏هاي تدريس مطرح است. وي علاوه بر اين مقام علمي والا، در ميدان اخلاص به امامت و ولايت علي بن ابيطالب عليه ‏السلام و امامان از نسل او بدانجا رسيد که در دفاع از اين اخلاص و ارادت جام  شهادت سرکشيد. 
اين عالم و استاد ادبيات که با قرآن انس فراگير داشته فصاحت و بلاغت و نظم آن، هميشه او را شگفت زده کرده بود. روزي به امام هادي عليه‏ السلام عرض کرد: 
ما بال القرآن لايزداد علي النشر و الدرس الا غضاضه؟ فقال: ان الله لم يجعله لزمان دون زمان و لا لناس دون کل ناس فهو في کل زمان جديد و عند کل قوم غض الي يوم القيامه [2امالی شیخ طوسی ص580] .
چرا هميشه بر قرآن در هنگام درس و تفسير و انتشار آن، چيزي جز تازگي و نوي، افزوده نمي‏شود؟ 
امام هادي عليه ‏السلام در پاسخ به اين سؤال - عينا همان جواب امام رضا عليه‏ السلام را به ابن‏ سکيت داده و - فرمود: براي اين که خداوند قرآن را براي زماني معين و مردم دوره خاصي قرار نداده است، بلکه قرآن در هر زماني نو و براي هر ملتي تا روز قيامت تازه و شاداب است.
قرآن پاسخگوي نيازهاي بشر
امام رضا عليه‏السلام در بيان اين که قرآن پاسخگوي همه نيازهاي انسان و ضرورت هاي اجتماع در زندگي مادي و معنوي بشر است مي‏فرمايد: 
 خداوند رسولش را به سوي خود فرانخواند، مگر پس از اين که دين را براي او کامل ساخت و قرآن را بر او فرو فرستاد، قرآني که در آن همه چيز به تفصيل بيان شده است و حلال و حرام، حدود، احکام و هر چيز ديگري که مردم بدان نيازمند مي‏باشند. خداوند درباره‏ي قرآن مي‏فرمايد: 
«ما فرطنا في الکتاب من شي» 
ما در قرآن از بيان هيچ چيز فروگذار نکرديم. (انعام، 38)[عیون اخبار الرضا -ج1-ص445] .
قرآن جامع کتب آسماني
امام رضا عليه ‏السلام در حديث شرايع الاسلام مي‏فرمايد: اسلام محض شهادت به يکتايي خداست که خدايي جز او نيست... و تصديق به کتاب او که راست و عزيز است. آن کتابي است که نه از پيش رو، و نه از پشت سر باطل در آن را ندارد و فرستاده شده از جانب خداوند حکيم و حميد است. اين کتاب (قرآن) دربردارنده‏ي همه مطالب کتب آسماني است که پيش از آن نازل شده و از آغاز تا پايانش حق و صحيح است و ما به همه‏ي آيات آن از محکم و متشابه و خاص و عام و وعده و وعيدها و ناسخ و منسوخ و تمام قصص و اخبارش، ايمان داريم. و هيچ کس از مخلوقات نمي‏توانند مانند قرآن بياورد [عیون اخبار الرضا -ج1ص262]

قرآن کتاب هدايت
عن الريان بن الصلت قال: قلت للرضا عليه ‏السلام يا بن رسول الله ما تقول في القرآن؟ فقال: کلام الله لا تتجاوزوه و لا تطلبوا الهدي في غيره فتضلوا [عیون اخبار الرضا -ج1-ص445] .
 
ريان بن صلت مي‏گويد: از حضرت رضا عليه ‏السلام سؤال کردم نظر شما درباره قرآن چيست؟ فرمود: قرآن کلام خداست از آن نگذريد (قدم فراتر ننهيد) و از غير آن هدايت مجوييد که گمراه خواهيد شد.
اهميت امام رضا به قرائت قرآن
امام رضا عليه‏ السلام قرآن عيني، و اخلاق آن حضرت ساخته شده از عناصر ساخته شده قرآن کريم بود. او قرآن ناطق و تجسم و عملي و تجلي آيات وحي الهي است. چرا که اهميت به قرآن و انس با آيات آن سراسر وجود ايشان را فراگرفته و تمام سخنان ايشان تفسير و تبيين مفاهيم ثقل اکبر بود. در سيره‏ي امام رضا عليه ‏السلام و انس ايشان با قرآن، چنين آمده است!  
کان يکثر بالليل في فراشه من تلاوة القرآن فاذا مر بآية فيها ذکر جنة او نار بکي و سأل الله الجنه و تعوذ من النار [[عیون اخبار الرضا -ج1-ص428]] . 
 
امام رضا عليه‏ السلام شبها چون به بستر خواب مي‏رفت و زياد تلاوت قرآن مي‏کرد و هر گاه به آيه‏ اي که در آن ذکري از بهشت و يا دوزخ بود مي‏رسيد مي‏گريست و از خداوند درخواست بهشت مي‏کرد و از آتش دوزخ به او پناه مي‏برد. 
 همچنين ابراهيم بن عباس مي‏گويد: 
 کل کلامه کله و جوابه و تمثله انتزاعات و من القرآن و کان يختمه في کل ثلاثه و يقول: لو اردت ان اختمه في اقرب من ثلاثه لختمت ولکني ما مررت بآية قط الا فکرت و فيها و في اي شي انزلت و في اي وقت فلذلک صرت اختم و في کل ثلاثه ايام  . [عیون اخبار الرضا -ج2-ص420] .

تمام گفتارها و جواب‏ها و شواهدي که امام رضا عليه‏ السلام مي‏آورد همه از قرآن بود و هر سه شبانه روز يک ختم قرآن داشت و مي‏فرمود: اگر بخواهم به کمتر از اين زمان هم ختم کنم، مي‏توانم. لکن (در ختم سه روز) به هيچ آيه‏اي نمي‏گذرم و مگر اين که در آن مي‏انديشم که مراد چيست و در چه موردي نازل شده و زمان نزولش چه وقتي بوده است، به همين يک ختم قرآن من سه شبانه روز طول مي‏کشد.
در خانه‏هايتان قرآن بخوانيد
امام رضا عليه ‏السلام در توصيه و سفارشي فراگير و همگاني مي‏فرمايد: 
قال رسول الله: اجعلوا لبيوتکم نصيبا من القرآن فان البيت اذا قرء فيه القرآن آنس علي اهله و کثر خيره و کان ساکنيه و مؤمنوا الجن و البيت اذا لم يقرأ فيه القرآن وحش علي اهله و قل خيره و کان ساکنيه کفرة و الجن .صحیفة الرضا ص91 .
سهمي از وقت خود را در خانه، مخصوص قرآن قرار دهيد (و قرآن تلاوت کنيد) چون خانه‏اي که در آن قرآن خوانده شود. براي اهل و ساکنانش محل انس و آرامش مي‏شود، و خير و برکتش زياد مي گردد، و مومنين جن در آن مسکن مي‏گزينند. اما خانه‏اي که در آن قرآن تلاوت نشود محل وحشت و غربت ساکنانش گشته و خيراتش رو به کاهش نهاده و محل سکونت جن‏هاي کافر خواهد گشت. 
عن الرضا عليه‏ السلام يرفعه النبي صلي الله عليه و آله قال: اجعلوا لبيوتکم نصيبا من القرآن فان البيت اذا قرء فيه القرآن تيسر علي اهله و کثر خيره و کان سکانه في زيادة و اذا لم يقرأ فيه القرآن ضيق علي اهله و قل خيره و کان  سکانه في نقصان [وسائل الشیعه ج4ص85] .
از امام رضا عليه ‏السلام روايت شده که حضرت رسول صلي الله عليه و آله فرمود:براي خانه هاي خود، سهمي از تلاوت قرآن قرار دهيد،چون هر کس در خانه خود قرآن تلاوت کند، کارهاي اهل آن خانه آسان گردد. و خير و برکت در آن خانه زياد شود، و هر خانه‏اي که در آن قرآن تلاوت نکنند، کارها بر اهل آن تنگ شود، و خير و برکت و در آن خانه کم گردد، و ساکنان آن، بي‏برکت و در نقصان باشند.
توصيه امام رضا به قرآن صبحگاهي
عم معمر بن خلاد عن الرضا عليه‏ السلام قال: سمعته يقول: ينبغي للرجل اذا اصبح ان يقرأ بعد التعقيب خمسين آية.
معمر بن خلاد مي‏گويد: از حضرت رضا عليه‏ السلام شنيدم که فرمود: سزاوار است که انسان بعد از نماز صبح پنجاه آيه از قرآن مجيد را تلاوت کند [مسند الرضا ج2ص69] .
نگاه به قرآن عبادت است
از امام رضا عليه ‏السلام روايت شده است که فرمودند: نگاه کردن به سه چيز عبادت است: 
الف - نگاه به پدر و مادر. ب - نگاه به قرآن. ج - نگاه به دريا [صحیفة الرضا ص90] .
تلاوت قرآن حافظه را زياد مي‏کند
امام رضا عليه ‏السلام مي‏فرمايد، علي عليه ‏السلام فرمود: سه چيز حافظه مي‏افزايد و از بلغم مي‏کاهد: 
الف - قرائت قرآن 
ب - خوردن عسل 
ج - جويدن کندر . [عیون اخبار الرضا -ج2-ص41]

تلاوت قرآن نشانه مروت است
امام رضا عليه‏ السلام مي‏فرمايد: رسول خدا صلي الله عليه و آله فرمود: شش چيز از مروت و مردانگي است، سه چيز در حضر و سه چيز در سفر: اما آن سه که در حضر است: 

الف - تلاوت کتاب خدا 
ب - آباد کردن مساجد 
ج - يافتن و پيدا کردن دوستاني در راه خدا. 
و اما آن سه چيز که در سفر است، 
الف - انفاق و بخشش از توشه 
ب - خوش خلقي 
ج - مزاح و شوخي در غير معاصي . [عیون اخبار الرضا -ج2-ص11]
ثواب قرائت آية الکرسي
از امام رضا عليه ‏السلام روايت شده که رسول خدا فرمود: هر کس آية الکرسي را صد بار بخواند مانند کسي است که تمام عمر خدا را عبادت کرده است. 
ابراهيم بن مهزم از حضرت رضا عليه ‏السلام روايت مي‏کند که فرمود: هر کس هنگام خواب آية الکرسي را تلاوت کند، به خواست خدا به مرضي که او را فلج کند گرفتار نشود و هر کس پس از هر نماز آن را بخواند گزنده‏اي به وي آزار نرساند [ثواب الاعمال 121] .
استشفاء به قرآن
امام رضا عليه ‏السلام مي‏فرمايد: در قرآن شفا و درمان هر دردي است، و از  قرآن درمان بخواهيد. کسي که او را قرآن شفا و درمان ندهد، درماني براي او نيست. (بحار: 200:89) 
امام رضا عليه ‏السلام مي‏فرمايد: اميرالمؤمنين فرمود: اگر کسي از شما حاجتي دارد، اول بامداد روز پنج شنبه به سراغ آن برود، و چون از منزل خارج شود، آيه آخر سوره آل عمران «يا ايها الذين امنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقوا الله لعلکم و تفلحون» و آية الکرسي و سوره قدر و سوره حمد را قرائت کرده، زيرا در اين آيات قضاء حوائج دنيا و آخرت است . [عیون اخبار الرضا -ج2-ص46] در حديثي ديگر حضرت رضا عليه ‏السلام مي‏فرمايد: دو برادر خدمت رسول اکرم صلي الله عليه و آله رسيدند و گفتند: يا رسول الله ما در نظر داريم براي تجارت به شام برويم، چيزي به ما تعليم دهيد. نبي اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: هر گاه در منزلي فرود آمديد و نماز عشاء را خوانديد و بعد خواستيد بخوابيد تسبيح فاطمه زهرا عليها السلام و آية الکرسي را بخوانيد گزندي به شما نخواهد رسيد [اخبار وآثار حضرت رضا 498و582] .
همچنين طبرسي در مکارم الاخلاق مي‏نويسد، حضرت رضا عليه‏ا لسلام فرمود: هر گاه از چيزي ترسيدي 100 آيه از قرآن مجيد، از هر کجاي آن را که خواستي قرائت کند، سپس سه مرتبه بگو: اللهم اکشف عني البلاء خدايا بلا را از من دور کن . [عیون اخبار الرضا -ج2-ص72]

علي بن نعمان مي‏گويد: خدمت امام هشتم عليه ‏السلام عرض کردم، فدايت گردم. من زگيل بسياري در بدن دارم که باعث ناراحتي من شده است. از شما مي‏خواهم، چاره‏اي براي رفع آن به من تعليم دهيد، که مفيد باشد. 

منبع:جایگاه وحی در معارف رضوی-غلامرضا اکبری زیبدی -نسخه دیجیتالی