|
|
مقدمه
1 - تاريخ ، تكرار مى شود
انسانها در طول تاريخ بهم پيوسته اند، و كردار و رفتارشان نظير هم است و تنها شكل آن تغيير مى يابد، از اينرو مثلا تاريخ مردم پنج قرن قبل با حال ، همسان است و اگر تاريخ آن قرن را بررسى كنيم ، گوئى تاريخ عصر خود را - با رنگهاى ديگر - بررسى مى كنيم .
اميرمؤ منان على (ع ) در وصيت خود به امام حسن (ع ) مى فرمايد: ((با آنچه در گذشته ديده يا شنيده اى بر آنچه هنوز نيامده است استدلال كن ، چرا كه امور شبيه يكديگرند)).
و در مورد ديگر مى فرمايد: ((وقتى كه كارها شبيه هم شوند، آخرشان را با اولشان مى سنجند (پايانش را به آغازش مقايسه مى كنند) و درس عبرت مى گيرند)).(1)
و اگر در قرآن مى بينيم تاريخ و سرگذشت قوم عاد و قوم ثمود و قوم سباء و داستان حضرت موسى با فرعون و حضرت ابراهيم با نمرود، و حضرت لوط با قومش و...
كه دهها قرن از زمان آنها گذشته ، براى ما بازگو مى شود، بخاطر همين شباهت است ، كه ما مى تانيم با مقايسه خود با آنها و سرنوشتشان ، تجربه ها و درسها بياموزيم .(2)
2 - تجربه بالاتر از علم است
((علم )) در اصطلاح ما، دانش كلاسيك است كه مى آموزيم ، ولى ((تجربه )) عبارت از آنست كه آن دانش را در عمل مى بينيم ، مثلا ما علم داريم كه فلان فلز، طلا است ، ولى اگر آنرا در ميان آتش بگذاريم و با محك بيازمائيم در عمل مى يابيم كه طلاى خالص است ، در نتيجه علم تواءم با عمل ، تجربه است و تجربه بالاتر از علم خواهد بود.
گويند: كودكى به نانوائى آمد تا چند زغال آتش بگيرد و به خانه اش ببرد، ابوعلى سينا فيلسوف بزرگ شرق ، در آنجا ايستاده بود، در فكر فرو رفت ، اين كودك با اينكه ظرفى نياورده چگونه آتش را مى برد، فكرش با آنهمه علم و دانش بجائى نرسيد، تا اينكه ديد آن كودك مقدارى خاكستر به كف دستش ريخت ، و چند زغال آتش را روى آن خاكستر نهاد و برد، اينجا بود كه گفت : التجربة فوق العالم : تجربه بالاتر از علم است ))يعنى اين كودك قبلا چنين كارى را در ديگران ديده با خودش تجربه كرده كه امروز با كمال آسانى بدون زمينه ، آتش را مى برد، در حالتى كه فكر فيلسوفى مانند بوعلى سينا به اينجا نمى رسيد.
در مسائل گوناگون ، ((تجربه )) حلال مشكلات است .... را مى گشايد، در قرآن آمده : حضرت ابراهيم (ع ) قهرمان توحيد وقتى كه جسد مرده اى را در دريا ديد، كه حيوانات دريائى و صحرائى آن را مى خورند، در مورد....مى خواست قلبش در درجه اعلاى اطمينان و يقين شود، از خدا خواست حقيقت رستاخيز را به او بنماياند كه او آنرا لمس كند و علم او علم عينى شود، خداوند به او فرمود: چهار پرنده را بگير و ذبح كن و گوشتهايشان را درهم مخلوط كن و ده قسمت كرده و هر قسمتى را بر سر كوهى بگذار، آنگاه آنها را به سوى خود بخوان تا به اذان خدا به سويت پرواز كرده بيايند.
ابراهيم همين كار را كرده ، و آنها زنده شده و به سوى او آمدند (3) و ابراهيم عملا معاد را تجربه كرد و با چشم خود آن را ديد، و در اين جهت ، اطمينانش به درجه اعلا رسيد، آرى تجربه سطح علم و اطمينان را اين چنين بالا مى برد.
اينك مى گوئيم داستان و سرگذشت پيشينيان ، تجربه اى است از آنها، كه ما مى توانيم به اضافه تجربيات عصر خود، از آنها بهترين درسهاى عينى را بياموزيم و اينكه شاعر مى گويد:
افسوس كه سوداى من سوخته خام است
اشاره به تجربه مى كند كه انسان در طول عمر مى تواند آنرا بدست آورد، حال اگر خود استفاده نكرد ديگران مى توانند از تجربه او استفاده نمايند.
تا پخته شود خامى من عمر تمام است
ضمنا بايد توجه داشت كه از نظرات گوناگون مانند امور سياسى ، اخلاقى ، فرهنگى ، نظامى ، اقتصادى و... مى توان از تجربيات و سرگذشت پيشينيان ، درسها آموخت .
3 - درس عبرت از سرگذشت پيشينيان
واژه ((عبرت )) در اصل از عبور به معنى دگرگونى از حالى به حال ديگر است (4) مهمترين درسى كه از داستانهاى گذشتگان مى توان آموخت ، همين عبرت است ، يعنى ما با مقايسه كردن وضع خود با سرنوشت آنها، خود را بسازيم ، و از حالت گناه و آلودگى و انحراف به حالت پاكى و صفاو صراط مستقيم ، تغيير يابيم .
اميرمؤ منان على عليه السلام فرمود: من اعتبر و من ابصر فهم و من فهم علم : ((كسى كه عبرت بگيرد، چشمش بينا مى شود و كسى كه چشمش بينا شده درك مى كند و كسى كه درك كرد، آگاه مى گردد))(5)
نيز فرمود: الفكر مرآت صافية ، والاعتبار منذرنا صح : ((انديشيدن (همچون ) آينه صاف (نشان دهنده خوبيها و بديها) است ، و عبرت گرفتن ، ((بيم دهنده خيرخواه و دلسوز)) است (6)
در قرآن واژه ((عبرة )) شش بار آمده است به عنوان نمونه در آيه 11 سوره يوسف مى خوانيم لقد كان فى قصصهم عبرة لاولى الالباب : ((در سرگذشت آنها (يوسف و برادرانش و رسولان گذشته و اقوام مؤ من و غير مؤ من ) درسهاى عبرت براى همه انديشمندان است ))
و در سوره ((نازعات )) پس از ذكر خلاصه سرنوشت فرعونيان ، در آيه 26 مى خوانيم : ان فى ذلك لعبرة لمن يخشى : ((قطعا در اين سرگذشت درس عبرتى است براى آنانكه خوف و ترس از خدا دارند)).
بر اساس اين دو آيه ، كسانى كه انديشمندند و خوف خدا دارند يعنى مغرور نيستند، مى توانند بهترين درسها را از تاريخ بياموزند.
آرى تاريخ آينه اى است كه مى توان در آن ، عوامل پيروزى و شكست ، كاميابى و ناكامى ، ارزشها و بى ارزشها را ديد، و همچون فيلمى است كه عوامل سعادت و بدبختى را نشان مى دهد، نهايت اينكه تنها صاحبدلان در جهت علم و عمل به خوبى ، اين عوامل را در مى يابند و در وجود خود پياده مى كنند.
دو نكته در قرآن در مورد پندگيرى از تاريخ پيشينيان
الف : سنت خدا تغييرپذير نيست
در آيه 43 سوره فاطر مى خوانيم فلن تجد لسنة الله تبديلا ولن لسنة الله نحويلا : ((هرگز براى سنت الهى تغيير نمى يابى و هرگز براى سنت الهى دگرگونى نخواهى يافت ))(7)
اين مطلب در قرآن در موارد متعدد آمده است (8) نوسان و دگرگونى سنتها درباره كسى تصور مى شود كه آگاهيش محدود است و با تغيير شرائط و جو، عوض مى گردد، اما درباره خدا كه آگاه مطلق است ، چنين تصورى صحيح نيست ، بلكه سنت او درباره آيندگان همانست كه درباره پيشينيان بوده است ، و ممكن نيست خداوند در گذشته قومى را به خاطر اعمال زشتشان كيفر دهد، ولى اين كيفر را در مورد افراد آينده كه همان برنامه را دارند بردارد، نه هرگز، بلكه همه كارهاى خدا بر اساس عدل و حكمت است ، از اينرو در آيه 43 سوره فاطر با تهديد مى فرمايد: فهل ينظرون الا سنة الاولين : ((آيا آنها انتظارى جز اين دارند كه گرفتار همان سرنوشت پيشينيان شوند؟!))
ب - بعد از بيان ، دعوت به عيان
در قرآن كرارا از سير در زمين و ديدن فراز و نشيب زندگى مردم ، سخن به ميان آمده است ، مثلا در آيه 9 سوره روم مى خوانيم : اولم يسيروا فى الارض فينظروا كيف كان عاقبة الذين من قلبهم كانوا اشد منهم قوة و اثاروا الارض و عمروها اكثر مما عمروها و جائتهم رسلهم بالبينات فما كان الله ليظلمهم ولكن كانوا انفسهم يظلمون : ((آيا آنها سير در زمين نكرده اند تا ببينند عاقبت كسانى كه پيش از آنها بودند، به كجا منتهى شد، همانها كه نيروئى بيشتر از اينان داشتند و زمين را دگرگون ساختند و بيش از اينان ، زمين را آباد ساختند، و پيامبرانشان با دلائل آشكارا به سراغشان آمدند اما به خيره سرى خود ادامه دادند و به مجازات دردناك الهى گرفتار شدند، خداوند هرگز به آنها ستم نكرد ولى آنها به خود ستم كردند))(9)
يك معنى روشن ((سير در ارض )) مشاهده آثار اقوام پيشين و گرفتارى آنها و عوامل آن مى باشد و به عبارت ديگر، ديدن سرگذشت آنها.
بروند آثار نمروديان و فرعونيان و ساسانيان و اشكانيان و... را از نزديك ببينند و عميقا مطالعه كنند و بدانند كه همان سرنوشت به رنگ ديگر در خودشان نيز خواهد بود.
يكى از شعراء سير در زمين كرده و به مصر رفته و آثار تمدن و باستانى فرعونيان را از نزديك ديده و چنين گويد:
به مصر رفتم و آثار باستان ديدم
به مصر آنچه شنيدم زداستان ديدم
بسى چنين و چنان خوانده بودم از تاريخ
به مصر از تو چه پنهان كه بر عيان ديدم
تو كاخ ديدى و من خفتگان در دل خاك
هنوز در طلب ملك جاودان ديدم
تو تاج ديدى و من ملك رفته بر تاراج
تو عاج ديدى و من مشت استخوان ديدم
تو تخت ديدى و من بخت واژگون از تخت
تو صخره ديدى و من سخره زمان ديدم
گذشته در دل آينده آنچه پنهان داشت
با توجه به دو نكته فوق بخوبى مى يابيم كه پندگيرى از تاريخ ، تا چه حدى مورد توجه و تاءكيد قرآن مى باشد.
به مصر از تو چه پنهان كه بر عيان ديدم
امام صادق (ع ) فرمود: ((بيشتر عبادت ابوذر غفارى ، انديشيدن و عبرت گرفتن بود))(10)
پيامبر(ص ) فرمود: اغفل الناس من لم يتعظ بتغير الدنيا من حال الى حال :
((غافلترين مردم كسى است كه از تغيير و تحول دنيا از وضعى به وضع ديگر، پند نگيرد))(11)
4 - پند و اندرز در همه چيز، وواكنش مومن در برابر آن
در اين دنيائى كه ما زندگى مى كنيم ، از در و ديوار آن ، موعظه و پند و اندرز و امور عبرت آور مى بارد، و از هر چيزى مى توان ، درسى آموخت ، خواه درس سياسى يا اجتماعى ، يا اخلاقى ، يا عملى و... باشد.
حضرت على (ع ) فرمود: ما اكثر العبر و اقل الاعتبار: ((چقدر بسيار امور عبرت انگيز، ولى عبرت گيرنده ، اندك است ))(12)
هارون الرشيد (پنجمين خليفه مقتدر عباسى ) براى امام موسى بن جعفر (ع ) نوشت : مرا بطور اختصار موعظه كن ، امام در پاسخ او نوشت : ما من شى تراه عينيك الاوفيه موعظه : ((هيچ چيز نيست كه چشمت ببيند مگر اينكه در آن اندرز و پند است ))
على (ع ) مى فرمايد:
فاتغطوا عبادالله بالعبر النوافع ، واعتبر وا بالاى السواطع ، واذدجروا بالنذر البوالغ ، و انتقعوا بالذكر و المواعظ، فكان قد علقتكم محالب المنيه وانقطعت منكم علائق الامنيه و دهمتكم مفظعات الامور و السيافه الى الورد المورود، فكل نفس معها سائق و شهيد سائق يسوقها الى محشرها و شاهد يشهد عليها بعملها :
((اى بندگان خدا از امور عبرت آور سودبخش ، پند بياموزيد، و از آيات روشن عبرت بگيريد، و از انذارهاى رسا، بترسيد و وحشت كنيد، و ار يادآورى و مواعظ بهره گيريد، به گونه اى كه گوئى چنگال مرگ در پيكر شما فرو رفته ، و علاقه و آرزوها از شما رخت بر بسته ، و سحتيهاى مرگ و آغاز حركت به سوى قيامت ، به شما هجوم آورده است ، ((آن روز كه همراه هر كس گواه و سوق دهنده اى است )) ((سوره ق - آيه 21) سوق دهنده اى كه او را تا صحنه قياما مى راند، و شاهدى كه به اعمال او گواهى مى دهد))(13)
و در سخن ديگر فرمود: ((انسان مومن به دنيا با چشم عبرت مى نگرد، از لذائذ آن به مقدار ضرورت بهره مى گيرد. و آهنگ دلرباى آن را با گوش بغض و دشمنى مى شنود، هر گاه گفته شود: فلانى توانگر شد مى گويد: ((بى خير و بى نوا گرديد))، اگر از فكر بقاء خوشحال شود، از انديشه فنا محزون مى گردد، اين حال دنياى آنان است و هنوز ((روزى كه (روز قيامت ) در آن متحير و سر گردان خواهند بود)) فرا نرسيده است ))(14)
و نيز امام على (ع ) در ضمن وصيت مفصل به فرزند ارجمندش امام حسن مجتبى (ع ) فرمود:
واعرض عليه اخبار الماضين ، وذكره بما اصاب من كان قبلك من الاولين ، و بشر فى ديارهم و آثارهم ، فانظر فيما فعلوا و عما انتقلوا و اين حلوا و نزلوا، و كانك عن قليل فد صرت كاحدهم : ((سرگذشت پيشينيان را به خاطرت عرضه بدار، و آنچه پيش از تو به پيشينيان رسيده به خاطر آور، و در خانه ها و بازمانده ها و نشانه هاى آنها گردش كن ، بنگر كه چه كردند؟ و از كجا منتقل شدند و به كجا فرود آمدند، كه گويا پس از مدت اندكى تو هم يكى از آنها خواهى بود))(15)
و بايد به اين نكته توجه داشت كه از عوامل اصلى غرور و غفلت كه انسان را از امور عبرت انگيز باز مى دارد ((حب دنيا و غرق شدن در امور مادى )) است از اين روست كه امام على (ع ) مى فرمايد: ((الا حريدع هذه اللماظه لاهلها؟ انه ليس لانفسكم ثمن الا الجنه فلا تبيعوها الابها)) : ((آيا مردى پيدا مى شود كه اين ته مانده دنيا را به اهلش واگذارد؟ بدانيد كه وجود شما بهائى جز بهشت ندارد، آنرا به غير بهشت نفروشيد))(16).
5 - هدف از نگارش اين كتاب :
نگارنده كه بر اثر فشارها و رنجها، سخت تحت تاثير عبرتها قرار گرفته و بر اثر كسالت ، بيشتر در كنج خانه نشسته و تلخيها و شيرينيها و رنجها را چشيده و با تمام وجود عبرتهاى اين دنيا را لمس مى كند، با خود حديث نفس مى كردم كه مقدارى از اين سرگذشتها با كه مايه عبرت است و در كتابهاى اسلامى ديده ام براى شما عزيزان - در هر سطح و مقامى كه هستيد - بياورم .
و براى اينكه خسته كننده نباشد سعى شد غالبا داستانها كوتاه و تازه و پرمحتوا باشد، و از طرفى غالبا تنها به متن داستان با قلم ساده همگانى اكتفا گرديد، نتيجه گيرى به خوانندگان واگذار شد، اميد آنكه عبرت آموز و سازنده باشد. در اينجا همان دعا را مى كنم كه امير مومنان حضرت على (ع ) كرد:
و نسئل الله سبحانه ان يعجلنا و اياكم ممن لا تبطره نعمه ، ولا تقصره به عن طاعه ربه ، ولا تحل به بعد ندامه ولا كابه : ((از خدا مى خواهيم كه ما و شما را از كسانى قرار دهد كه هيچ آنها را مست و مغرور نمى كند، و هيچ موضوعى آنها را از اطاعت پروردگار باز نمى دارد، و سرانجام پس از مرگ ، پشيمانى و اندوه در آنها راه نمى يابد))(17)
سرآغاز
اول دفتر بنام ايزد دانا
صانع و پروردگار وحى و توانا
اكبر و اعظم خداى عالم و آدم
صورت خوب آفريد و سيرت زيبا
از در بخشندگى و بنده نوازى
مرغ هوا را نصيب ماهى دريا
قسمت خود مى خورند منهم و درويش
روزى خود مى برند پشه و عنقا
حاجت مورى به علم غيب بداند
در بن چاهى بزير صخره صماء
جانور از نطفه مى كند، شكر از نى
برگ تر از چوب خشك و چشمه زخارا
شربت نوش آفرين از مگس نحل (18)
نخل تناور كند زدانه خرما
از همگان بى نياز و بر همه مشفق
از همه عالم نهان و بر همه پيدا
پرتو نور سرادقات (19) جلالش
از عظمت ماوراى فكرت دانا
خود نه زبان در دهان عارف مدهوش
حمد و ثنا مى كند كه موى بر اعضاء
هر كه ندارد سپاس نعمت امروز
حيف خورد بر نصيب رحمت فردا
بار خدايا مهيمنى و مدبر
وز همه عيبى منزهى و مبرا
ما نتوانيم حق حمد تو گفتن
با همه كر و بيان عالم بالا
سعدى از آنجا كه فهم او است سخن گفت
ورنه كمالات ووهم كى رسد آنجا؟(20)
سفارش پيامبر به فروشندگان كالا
آنگاه پيامبر(ص ) به او اين سفارش را (كه سفارش به همه فروشندگان كالا نيز هست ) كرد، فرمود: اذا بعب فاحسنى ولا تغشى فانه اتقى لله وابقى للمال : ((وقتى كه (عطر) مى فروشى ، آنرا نيكوبفروش و در فروختن ، كسى را فريب نده ، زيرا اگر چنين كنى به پاكى و پرهيزكارى در پيشگاه خداوند بهتر است ، و براى بقا و دوام ثروتت ، نيكوتر مى باشد.(21)
سخن صاحبدل
صاحبدل گفت : ((اين فرومايه هزار من سنگ بر مى دارد و طاقت بار يكسخن نمى آورد)).
لاف سر پنجگى و دعوى مردى بگذار
عاجز نفس ، فرومايه ، چه مردى چه زنى
گرت از دست برآيد دهنى شيرين كن
مردى آن نيست كه مشتى بزنى بر دهنى
اگر خود بر درد پيشانى پيل
نه مرد است آنكه در وى مردمى نيست
بنى آدم سرشت از خاك دارد
اگر خاكى نباشد آدمى نيست (22)
اوج پاكى ابراهيم خليل (ع )
روزى حضرت داود(ع ) كه يكى از پيامبران بزرگ بود، كتاب آسمانى زبور را با صوت دلنشين خود مى خواند، طبق معمول كوه و سنگ و پرندگان و حيوانات به وجد و جوش و خروش افتادند و گوئى با او هماهنگ شده و پاسخ مى دهند، او با همين حال بر سر كوهى رفت ، ناگهان ديد ((حزقيل )) پيامبر در كنار سنگى بالاى كوه به عبادت خدا مشغول است ، وقتى كه سر و صداى حيوانات و پرندگان و كوه و سنگ و ريگ را شنيد، فهميد حضرت داوود است كه بالاى كوه آمده است داوود به حزقيل گفت : آيا اجازه مى دهى بالا آيم و نزدت بنشينم ، او در پاسخ گفت : نه .
داوود متاءثر شد و گريه كرد، خداوند به حزقيل وحى كرد: ((داوود را نرنجان و از من سلامتى از خطر خواه ))
حزقيل برخاست دست داوود را گرفت و نزد خود برد.
داوود گفت : اى حزقيل آيا هيچ تصميم بر گناهى گرفته اى ؟
حزقيل گفت : نه .
داوود گفت : آيا در عبادت خدا هيچگاه عجب و خود پسندى بر دلت راه يافته است ؟
خزقيل گفت : نه .
داود گفت : آيا ميل به دنيا پيدا كرده اى تا از خوشيها و شاديها و لذتهاى دنيا بهره مند گردى ؟
حزقيل گفت : آرى اى بسا در دلم چنين ميلى پيدا مى شود.
داوود گفت : در اين وقت چه مى كنى ؟
حزقيل گفت : به اين دره (اى كه مى بينى ) مى روم و چيزى در آنجا مى بينم ، همان درس عبرت من مى شود و ميل به خواسته هاى نفسانى دنيا از من برطرف مى گردد.
داوود به آن دره كوه رفت ، ناگهان ديد تختى آهنى در آنجا هست ، و بر آن جمجمه پوسيده سر انسان و استخوانهاى پوسيده اى قرار دارد، خوب به اطراف مى نگريست ناگهان چشمش به صفحه آهنين خورد، ديد در آن نوشته اى هست و آن نوشته اين بود:
((من آروى بن شلم ، هستم ، هزار سال سلطنت كردم و هزار شهر ساختم و با هزار دوشيزه آميزش نمودم ، سرانجام كار من اين است كه : خاك فرش من شده و سنگ متكاى من گشته ، و كرمها و مارها همسايه ام هستند فمن رآنى فلا يغتر بالدنيا : ((كسى كه مرا ببيند، گول دنيا را نمى خورد))(24)
روز ديگرى داوود به يكى از غارهاى بيت المقدس داخل شد، ديد حزقيل در آن به عبادت مشغول است ، به گونه اى كه پوستش به استخوانش چسبيده بر او سلام كرد.
حزقيل گفت : صداى شخص سير متنعم را مى شنوم تو كيستى ؟
داوود گفت : من داوود هستم .
حزقيل گفت : همان شخصى كه چقدر خدمتكار (از زن و مرد) دارد و داراى باغ و باغان و امت مى باشد؟
داوود گفت : آرى ، ولى تو را در اين حال سخت مى نگرم !
حزقيل گفت : ما انا فى شدة و لا انت فى نعمة حتى تدخل الجنة : ((من در اين حال و تو در آن حال ، هر دو اهل بهشت هستيم تا وارد بهشت شويم ))(25)
يعنى من كه در اينجا دور از جامعه به عبادت خدا مشغولم (با توجه به اينكه در آن زمان چنين عبادتى مستحب بود) و تو كه در متن جامعه هستى و به اجراى فرمان خدا اشتغال دارى ، هر دو اهل بهشت مى باشيم (26)
مسكن به قدر مورد نياز نه طاغوتى
عرض كردند: ساختمانى است كه به يكى از انصار تعلق دارد، پس از اندكى تاءمل ، صاحب آن ساختمان بسر رسيد و سلام كرد، پيامبر(ص ) (جواب سلام او را نداد) رو از او گرداند و اين كار چند بار تكرار شد.
مرد انصارى آثار خشم را در چهره حضرت ديد، موضوع را از ياران پيامبر(ص ) پرسيد.
آنها گفتند: پيامبر(ص ) آن ساختمان مجلل تو را كه ديد، سؤ ال كرد: مال كيست ؟ گفتيم مال فلانكس ، از اينرو خشمش شد.
مرد انصارى علت ناراحتى پيامبر(ص ) را دريافت ، و فورا رفت و آن بارگاه را ويران نمود.
تا روزى پيامبر(ص ) از آن جا عبور كرد و ديگر آن ساختمان را نديد، پرسيد اين ساختمان چه شد، همراهان جريان را گفتند، فرمود: ((هر بنائى در روز قيامت وبال (و مايه بازخواست ) صاخب اوست ، مگر آن مقدارى كه به آن نيازمند است ))(27)
پاسخ على (عليه السلام ) به سردسته منافقان
على (ع ) فرمود: آيا اين موضوع براى تو مهم است ؟
او گفت : آرى .
فرمود: آگاه تر از من (پيامبر) به من خبر داد حضرت ((عزير)) وقتى به سن پنجاه سال رسيد، همسرش باردار بود، عزيز از خانه بيرون رفت و (مطابق داستان معروف كه در آيه 259 سوره بقره آمده ) استخوانهاى پوسيده اى را در محلى ديد و درباره معاد گفت : ((خدا چگونه اينها را زنده كند))، خداوند او را به مردگان ملحق كرد، پس از صد سال او را زنده نمود (و الاغش را نيز زنده كرد) و صحنه معاد را به چشم ديد و بر اطمينانش افزود.
وقتى به خانه برگشت ، همسرش كه باردار بود پسرى آورده بود و آن پسر صد سال عمر كرده بود، بنابراين آن پسر بزرگتر از پدرش كه پنجاه سال داشت بود.(28)
دلقك و امام سجاد(ع )
روزى از كنار امام سجاد(ع ) رد شد و گفت : اين مرد (اشاره به امام سجاد(ع ) ) مرا خسته كرده ، هر كار مى كنم ، نمى خندد، سرانجام از آخرين تيرى كه در تركش داشت استفاده كرده تا آنحضرت را بخنداند، و آن اين بود كه : روز امام سجاد را ديد كه همراه دو غلامش به جائى مى رود، پريد و عباى آنحضرت را از دوشش گرفت و فرار كرد، امام سجاد(ع ) اصلا به او اعتنا نكرد، ديگران او را دنبال كرده و عبا را از او گرفتند و به حضور حضرت آوردند.
امام سجاد(ع ) فرمود: ((اين چه كسى بود؟)) گفتند: ((اين مردى دلقك و ياوه سرا است كه مردم مدينه را با ياوه گوئيهاى خود مى خنداند))
امام سجاد(ع ) فرمود: به او بگوئيد: ان لله يوما يخسر فيه المبطلون : ((براى خدا، روزى (روز قيامت ) وجود دارد كه در آن روز، باطل گويان و ياوه سرايان در خسران و زيان مى باشند))(29)
انتخاب نيك
گفتم به من فرصت بده تا فكر كنم ، فرداى آن روز به حضور پيامبر(ص ) شرفياب شدم ، فرمود: نيازت چيست ؟ گفتم : از خدا بخواه مرا همراه توبه بهشت ببرد، فرمود: چه كسى اين سخن را به تو آموخت ؟ گفتم هيچكس به من نياموخت ، بلكه خودم پيش خود فكر كردم كه اگر ثروت بخواهم ، ناگريز پايان مى يابد، عمر طولانى و فرزندانى بخواهم ، سرانجام مى ميرم .
ربيعه گويد: پيامبر(ص ) لحظه اى سرش را پائين انداخت و سپس فرمود: ((خواسته ات را از خدا مى خواهم ، و مرا بر بسيار سجده كردن كمك كن ))(30)
همين ربيعه گويد: پيامبر(ص ) شنيدم : هر بنده اى اگر هر روز هفت بار بگويد: اسئل الله الجنة و اعوذ به من النار : ((از خداوند، بهشت را مى طلبم و پناه مى برم به او از آتش جهنم )) حتما آتش گويد: پروردگارا او را در مورد من ، پناه بده ))(31)
صف كشيدن براى خوردن نان آلوده به نجاست
((در زمانهاى قبل ، قومى بودند(32) خداوند نعمت سرشارى به آنها داد، سرزمينشان پر از چشمه سارها بود و همه جا سرسبز و خرم و پر از نعمت بود. آنها از مغز گندم ، نان درست مى كردند، ولى (العياذ بالله بر اثر وفور نعمت ) با همان نان ، محل مدفوع كودكشان را پاك مى نمودند، و به اندازه كوهى از اين نانها به وجود آمد.
روزى مرد نيكوكارى كنار زنى عبور كرد، كه او همين كار را مى كرد، به او گفت :
((اى زن واى بر شما از خدا بترسيد و نعمتهاى الهى را با دست خود مبدل به قحطى و گرسنگى نكنيد)).
آن زن با كمال غرور در پاسخ گفت : ((اين را ببين ما را به گرسنگى تهديد مى كند، تا كشتزارهاى وسيع ((سرثار)) هست و نهرهاى آن جارى است ، ما از گرسنگى ترسى نداريم )).
طولى نكشيد، خداوند بر آنها غضب كرد و آب باران را بر آنها نفرستاد، كار قحطى به جائى رسيد كه به همان نانهائى كه با آنها محل مدفوع كودكانشان را پاك مى كردند، نياز پيدا كردند، جالب اينكه براى رسيدن به آن نانها صف مى بستند تا بهر كسى بمقدار معين از روى نوبت برسد))(33)
نتيجه دلسوزى براى خويشان
دیدگاه های کاربران
هیچ دیدگاهی برای این مطلب وارد نشده است!
ارسال دیدگاه
مطالب و مقالات مرتبط
پندها و عبرتها
داستانها و حكايتها
داستان راستان - بخش ششم
داستان راستان - بخش پنجم
داستان راستان - بخش چهارم
داستان راستان - بخش سوم
داستان راستان - بخش دوم
داستان راستان -بخش اول
سخن گفتن سوسمار با پیامبر (ص)
داستان درویش و ملا احمد نراقی
داستان حمال تبریزی
مجموعه ای داستان
آیا كلبه شماهم در حال سوختن است؟
سلیمان و مورچه
داستانی از تأثیر برخورد صحیح اسلامی
ماجراي شگفت انگيز شيخ طبرسي مفسر بزرگ قرآن كريم
ماه در نقاب
داستان عشق و ثروت و موفقیت
بخوانید و بخندید
آنكس كه مصيبت ديد، قدر عافيت را مى داند
اشتراک گذاری در شبکه های اجتماعی
