منبع : سایت سازمان تبلیغات اسلامی

صديقه مقدس پور

 تأثير انقلاب اسلامي ايران بر بيداري اسلامي

  تأثير رهبري حضرت امام خميني (ره) در بيداري مستضعفان و مسلمانان جهان بر هيچكس پوشيده نيست.

اين تأثير از جنبه ديني ، بسيار كم نظير بوده به طوري كه ، شخصيتي را سراغ نداريم كه تا اين اندازه تفكر ، نهضت و عملكردش در تاريخ و در سطح جهان تأثير گذاشته باشد.

 امام خميني، معناي قدرت را نه تنها در جهان اسلام بلكه در كل جهان تغيير داد. قدرتي كه قبل از او متكي بر منابع و منافع مادي بود ، پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران ، تبديل به احترام به عقايد ، پرورش افكار و اطلاع رساني شد.

 با مطالعه زندگي رهبران انقلاب هاي گذشته مي بينيم هيچ يک از آن ها به توانايي امام خميني در برقراري ارتباط صميمي و مردمي با مستضعفين و طبقات ديگر اجتماعي نمي رسند. امام بيشتر از هر رهبر ديگري موفق شد پيام هاي قرآن را به زبان ساده به توده هاي مسلمان برساند و اين يكي از اسرار بزرگ پيروزي انقلاب اسلامي به شمار مي رود.

 هم چنين زندگي ساده و به دور از تجمل ايشان، صلاحيت رهبري مسلمانان را به او عطا کرد. زندگي امام

در دوران طلبگي ، زماني كه مرجع تقليد بود و هنگامي که خود را در رأس قدرت قرار گرفت ، همراه با ساده زيستي بود. امام (ره) تنها به امت اسلامي و نجات آنان از گمراهي و عقب ماندگي مادي و معنوي نمي انديشيد، بلکه در فکر نجات همه ملت ها بود. ارسال پيام به گورباچوف و پاپ ، نشان دهنده دغدغه انساني - الهي ايشان در نجات انسان ها و فرهنگ هايي بود که از راه هدايت و سعادت ابدي به سمت سعادت دنيا منحرف شده بودند.

 امام خميني(ره) تنها متفکري است که طي چند قرن گذشته، هم به نظريه پردازي انقلاب پرداخت و هم خود، آن را به عرصه عمل آورد كه در تاريخ، کمتر مي يابيم انسان هايي را که هم بنويسند چرا بايد انقلاب کرد و بعد خودشان، به ميدان آيند و انقلابي که از آن سخن گفته اند را پديد آورند.

در حقيقت، پيوند و ارتباط علم و عمل، از دلايل موفقيت امام در برپايي انقلاب اسلامي است.

 يكي از مهم ترين تأثيرات امام خميني و انقلاب اسلامي در بهره گيري از دين در جهت ايجاد تحول اجتماعي مطلوب است. امام (ره) برپايه تکيه بر دين ، مفهوم قدرت را تغيير داد و مسلمانان دريافتند، قدرت واقعي ، همان قدرت الهي است و به کمک چنين قدرتي مي توانند به حقوق خويش دست يابند.

 امام به همه مسلمانان و مستضعفان جهان نشان داد، تنها راه دست يابي به مشروعيت و مقبوليت، عمل برپايه آخرين دين الهي يعني اسلام است. ديني که براي همه جهان، برنامه و سخن دارد. امام و انقلاب اسلامي ايران به خوبي نشان دادند که تنها راه نجات، اسلام است .

مصداق هايي از تأثير انقلاب اسلامي بر مسلمانان

 آگاهي سياسي: پس از پيروزي انقلاب اسلامي، تشکل هاي مردمي متعددي به طور خودجوش شكل گرفت و ارتباط اين تشكل ها با ديگر نقاط جهان برقرار شد كه البته خشم و عکس العمل هاي تند بسياري از محافل غربي را که در رأس آنها امريكا قرار داشت را برانگيخت ولي مردان و زنان ايراني بدون توجه به اين برآشفتگي ها، به صدور معنوي بيداري اسلامي ادامه دادند تا حدي که به برکت الگوي ارائه شده از سوي انقلاب اسلامي براي حضور سياسي اجتماعي ، مردم ديگر كشورها به تدريج به آن چه از دست داده بودند، آگاه شدند كه نمونه آن را در انتخاب دو اصل «حجاب و حضور در اجتماع» از سوي زنان ترکيه مي بينيم.

 نه تنها مسلمانان كه ده ها هزار غربي در پرتو بيدارگري و روشنگري امام ، با ارزش هاي الهي اسلام آشنا و به دين مبين اسلام مشرف شدند.

 حجاب اسلامي: تصويري که انقلاب اسلامي از زن ارائه کرد، دو تأثير مهم برجاي گذاشته است:

نخست آن كه زن مسلمان ، خانه نشين و منفعل نيست. غربي ها فکر مي کردند که زنان ايراني فعاليت هاي اجتماعي چنداني ندارند و تنها به خانه داري مشغولند.

دوم اين كه نگرش هاي منفي درباره زنان مسلمان کاهش يافت و نوع حجاب زنان جمهوري اسلامي به شيوه هاي مختلف به ديگر كشورها اعلام شد.

 وحدت دين و دولت: در حال حاضر جريان هاي اسلامي در ميان مهم ترين گروه هاي سياسي جهان قرار دارند و بر اين باورند که دين و سياست با يكديگر ارتباط داشته و تفكيك ناپذيرند . اين باور متأثر از انقلاب اسلامي و نظريه جهان گرايي آن يعني تلفيق دين و سياست است.

امام خميني با پيروزي انقلاب اسلامي ايران،  اين نظريه را به عنوان عالي ترين و وسيع ترين مظهر پيوند دين و دولت مطرح ساخت و بر اين عقيده بود كه اراده مستضعفان، سرانجام به رهبري جهان توسط آنان منجر مي شود.

 البته درك همراهي اسلام گرايي (دين) و جهان گرايي (سياست) در انديشه انقلاب اسلامي دشوار نيست، زيرا تأسيس امت اسلامي که مي تواند مسلمانان را صرف نظر از مليت ها و موانع مختلف قومي وسياسي به هم پيوند دهد، از ارزش ها و شعارهاي انقلاب اسلامي است.

ضمناً تأکيد انقلاب اسلامي به لزوم پيروي از قرآن كريم و احکام اسلامي، ترديدي باقي نمي گذارد که اين انقلاب در پي تحکيم جهاني اصول بنيادين اسلام در جهان است.

 پيوند خوردن مذهب و سياست اسلامي ناشي از انقلاب اسلامي، دولت آمريکا را بر آن داشت که اسلام گرايي را از عوامل نابودي جهان دانسته و انقلاب اسلامي را خطر عمده اي براي منافع خود تلقي كند، در نتيجه تلاش كند تا از دشمنان جنبش هاي اسلامي- سياسي حمايت نمايد.

 مبارزه با استكبار: يكي از تحولات پس از انقلاب اسلامي ، انتخاب اسلام به عنوان راهي براي مبارزه با استبداد و استکبار است .

تبديل مسأله فلسطين از يک مسأله ناسيوناليستي و کمونيستي به يک مسأله اسلامي ، يکي از برجسته ترين ارزش هايي است که از انقلاب اسلامي به عاريت گرفته شد. بنابراين، جنبش فلسطين براي خارج شدن از بن بست مبارزه بي سرانجام خود، اسلام را تنها ابزار کارآمد يافته است.

 انتفاضه، شيوه و ويژگي هايش ، وابسته نبودن به گروه هاي داخلي و کشورهاي خارجي ، تبديل مساجد و گسترش تعداد آن به دليل تقويت روحيه جهاد اسلامي، ثبات و وحدت بين مبارزان ، توسعه حضور مردم در نمازهاي جمعه و جماعات، انتشار مجله هاي انقلابي همه و همه از نشانه هاي رويکرد جنبش فلسطين به اسلام و به کارگيري شيوه هاي اسلامي انقلاب اسلامي ايران در مبارزه عليه اسرائيل است.

يکي از رهبران فلسطيني گفته است: انقلاب ايران بود که عصر جديدي را پيش روي جنبش فلسطين گشود و باعث شد که مسأله فلسطين تنها از زوايه اسلام نگاه شود.  (1)

 انقلاب اسلامي به صورت هاي مختلف ، ساختارهاي پذيرفته شده در جهان را شكست و به جاي آن ، ساختارهاي ارزشي جديدي را جايگزين ساخت. به عنوان نمونه:

- در انديشه مدرنيته براي انتقال جامعه سنتي به مدرن، نياز به يک الگوي جهاني توسعه است، الگويي برگرفته از غرب پيشرفته.

ولي انقلاب اسلامي ايران با زير سوال بردن مباني توسعه غرب و نفي دنيا گرايي افراطي  گفت كه در توسعه اجتماعي نيازي به توسل به الگوهاي غربي نيست.

- انقلاب اسلامي با طرد نظريه توسعه و زندگي بدون معنويت ، فضاي ارزشي تازه اي را به روي جهانيان گشود که در آن هم به نيازهاي مادي و هم به نيازهاي معنوي پاسخ داده مي شود.

مردمي بودن : يکي از ويژگي ها و ارزش هاي انقلاب اسلامي ايران، مردمي بودن آن است. يعني اسلام توانايي بسيج توده هاي مردم را دارد.

دکتر حسن الترابي رهبر جبهه اسلامي سودان مي گويد: انقلاب اسلامي، انديشه کار مردمي و استفاده از توده هاي مردم را به عنوان هديه اي گران بها به تجارب دعوت اسلامي در جهان اسلام عطاء کرد. گرايش به انديشه کار مردمي، جنبش هاي اسلامي را به سوي وحدت طلبي مذهبي و قومي سوق داده، اين امر، جنبش هاي اسلامي سياسي را از اختلاف و تفرقه دورتر ساخته و آن ها را از تشکيلات قوي تر، امکانات وسيع تر، حمايت گسترده تر و پايداري بيشتر برخوردار ساخته است. (2)

 نمونه هاي فراواني از رويکرد مردم در حرکت هاي سياسي ديده مي شوند از جمله انتخاب شعارهاي مردم كه الله اكبر و لا اله لا الله مهم ترين اين شعارهاست.

 نكته ديگر اين كه انقلاب اسلامي به جهانيان آموخت ، مشروعيت نظام سياسي بايد بر آراي واقعي مردم استوار باشد و به همين دليل بودکه اصل خود را به رفراندوم گذاشت، و اين كار نه فقط عملي شجاعانه ، بلکه انديشه اي بود که فراتر از دموکراسي غربي است.

 الگوي جهاني: انقلاب اسلامي در صدد است يک نظم جهاني برپايه دين در جهان ايجاد كند و براي تحقق اين هدف، دو استراتژي (راهبرد) را در پيش گرفته است. نخست ، پيروي از از يک برنامه کوتاه مدت با هدف مقابله با جهاني سازي به مفهوم غربي و تلاش براي جلوگيري از برقراري نظام جهاني مبتني برآموزه ها و ارزش هاي غربي . و دوم، اجراي برنامه دراز مدت به منظور تضعيف جهاني شدن غربي با ارائه تصويري از نظام مطلوب و آرماني اسلامي و برانگيختن اشتياق جهانيان به اين حکومت .

نظام مطلوب جهاني از ديدگاه انقلاب اسلامي

 1-  اين نظام ، همان نظام امامت و امت است كه به زعامت امام معصوم تشکيل شده و امام با بهره گيري از علم لدني، عصمت و امدادهاي الهي، نظام عادلانه اي را پايه ريزي مي کند و تمام ملت ها، دولت ها و سرزمين ها را تحت عنوان امت واحد به سوي کمال انساني و اسلامي سوق مي دهد.

رهبري و امامت در نظام جهاني اسلام، از سه ويژگي برخوردار است: اولاً، رهبري، مرکز عقيده، معنويت و سياست به شمار مي رود. ثانياً، رهبر، منتخب پيامبر و يا منتخب مستقيم (نواب خاص) و غيرمستقيم (نايبان عام) امام معصوم است. ثالثاً، به دست گرفتن حکومت، به پذيرش مردم مرتبط است.

2- جامعه جهاني اسلامي، داراي استقلال كامل ، شکوفا کننده استعدادها و برآورده كننده نيازهاي بنيادين و اساسي فطري و روحي انساني است. در اين نظام از تعلقات ملي ، رهبري هاي چندگانه و مزورانه، قانون هاي خطاپذير بشري و حاکميت شيطان که ريشه منازعات، مشاجرات و مجادلات جهان است، خبري نيست.

3- انسان ها در جامعه جهاني مطلوب اسلامي، اعمال حاکميت و قانون خدا بر روي زمين را به رهبر الهي مي سپارند. در حقيقت، حاکميت الهي به صورت اراده امام تجلي يافته و مرزهاي اعتباري و قراردادي موجود در دنيا را ، زايل مي كند.

 نتايجي که بايد از رابطه و تعامل انقلاب اسلامي با بيداري اسلامي دريافت، بسيار و متعدد است ، به عنوان مثال:

- بيداري اسلامي اگرچه قدمتي طولاني دارد، اما انقلاب اسلامي در گسترش و تعميق آن نقش تعيين کننده داشته است.

- اثرگذاري انقلاب اسلامي بر بيداري اسلامي از جهات مختلف تأييد مي شود، مثلاً از سخنان امام خميني و نيز مواضع مقام معظم رهبري و هم چنين از رشد تحولات اسلامي در دهه هاي اخير، مي توان تأثير انقلاب ايران بر جنبش بيداري اسلامي را مشاهده كرد.

 - هم چنين انقلاب اسلامي ايران ، انديشه تلاش براي تحقق برابري و عدالت اجتماعي را در بين مردم جهان شدت بخشيد و واکنش مسلمانان در برابر غرب و غرب زدگي را توسعه داد .

 امروز ترديدي نيست که مقاومت دولت و ملت ونزوئلا در مقابل آمريکا، متأثر از انقلاب اسلامي است.

کاسترو با حمايت هاي جمهوري اسلامي به رويارويي انقلاب و کشورش با آمريکا ادامه مي دهد.

حزب الله لبنان با درس گيري از استقلال طلبي انقلاب مردم ايران مي کوشد استقلال لنبان را در مقابل رژيم صهيونيستي حفظ کند.

مسئولان سوريه بارها اعلام کرده اند درس ايستادگي در برابر اسرائيل غاصب را از انقلاب ايران آموخته اند.

رزمندگان افغان بااتکاي به درس هاي انقلاب اسلامي ايران توانستند روس ها را از سرزمين خود بيرون كنند.

 دستيابي ايران به استقلال سياسي، اقتصادي، فرهنگي و نظامي ، به الگويي براي كشورهاي ديگر از جمله خاور ميانه تبديل شده و آنان در جنگ با متجاوزين به کشورشان ، با همان شعارها (مرگ بر آمريکا) ، شيوه ها (بسيج مردمي)، سلاح ها (تسليحات سبک و متعارف) و سمبل ها (توسل و توکل به خدا) خواهان انقلاب اسلامي هستند ، و همين هاست که استکبار را نگران وقوع يک يا چند پيروزي ديگر مشابه به پيروزي انقلاب اسلامي ايران كرده است.

 پي نوشت ها:

1. فتحي شقاقي، انتفاضه طرح اسلامي معاصر، ترجمه انتشارات بين المللي الهدي، ص 123

2. حسين دهکردي، انتفاضه فلسطين مولود اصول گرايي اسلامي معاصر، فصل نامه علوم سياسي، شماره 14، ص 199

معرفي منابع براي مطالعه بيشتر:

- امام خميني، صحيفه نور، جلدها و صفحات مختلف

- دستاوردهاي عظيم انقلاب شكوهمند اسلامي در گستره جهان ، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي

-  جهاني سازي اسلامي و جهاني سازي غربي، فصل نامه کتاب نقد، شماره 24- 25

-  ايران: نگاهي به انقلاب اسلامي، ايووربنسون، ترجمه وحيدرضا نعيمي