بسم الله الرحمن الرحیم
انا اعطیناک الکوثر(فصل لربک وانحر)ان شانئک هو الابتر.
آشنایى امت اسلامى با سیره نبوى و راه و رسم معصومین(علیهم السلام) و اندیشه ها و گفتار و رفتار آنان, در تمام امور عبادى, اخلاقى, اجتماعى, سیاسى و اقتصادى و نظامى و در شرایط گوناگون اجتماعى و بررسى و پژوهش در قلمرو اندیشه ها, جهان بینى و مبانى تصمیم گیرى و آرمان هاى عالى و الهى آنان از نیازهاى آشکار و حیاتى امروز امت اسلامى است.
همه ما, از دست اندرکاران مدیریت جامعه اسلامى تا نوباوگان دبستانى, به شناخت درست اندیشه ها و اخلاق و رفتار و اقدامات معصومین(علیهم السلام) نیازمندیم.
عالمان و فقیهان در اجتهاد و پژوهش هاى اجتهادى, مدیران در برنامه ریزى, نظارت, هدایت, بازنگرى و دست یابى به هر گونه اصلاحات اجتماعى. عارفان و مربیان اخلاقى در نگاه ملکوتى و برنامه سلوک اخلاقى, فیلسوفان در ارزیابى روش هاى شناخت, فهم درست حقیقت و تحلیل عقلانى عالم و آدم, سخت به مطالعه اندیشه ها و بررسى عملکرد و رفتار و گفتار معصومین(علیهم السلام) محتاج اند.
نه تنها اقشار و اصناف و اشخاص تإثیر گذار و سردمداران "سیاست" و "اقتصاد" و "فرهنگ" در دنیاى اسلام به شناخت سیره نبوى و اندیشه و عمل عترت(علیهم السلام) نیازمندند, بلکه کل بشریت فارغ از هرگونه تفکر و اخلاق و آداب و در هر موقعیت جغرافیایى و تاریخى و جایگاه اجتماعى, چنانچه بخواهد, عاقلانه زندگى کند, و خردورزانه با دیگران ارتباط برقرار نماید, مصالح فورى و درازمدت و جاودان خویش را بشناسد و پاس بدارد, راهى جز شناخت معصومان, اندیشه ها و اخلاق و گفتار و رفتار آنان و اقتدا به راه و رسم محمد(ص) و آل محمد ندارد .
شناخت خدا و پیامبران الهى و رسول اکرم و معرفت و اطاعت آنان, آب حیات جامعه بشرى است.
بدون ((شناخت)), ((ایمان)) و ((اطاعت)) از خدا و پیام آوران و امامان معصوم(علیهم السلام), درخت انسانیت مى خشکد. و انسان هویت راستین خویش را از دست مى دهد, از خود بیگانه مى شود, مسخ مى گردد. و به بدترین جانوران تبدیل مى گردد.
ان شر الدواب عند الله الذین کفروا فهم لا یومنون.(1)
ان شر الدواب عند الله الصم البکم الذین لا یعقلون.(2)
قرآن از کسانى سخن مى گوید که به دلیل موضع گیرى نادرست در برابر پیامبران الهى و برخورد منافقانه با انبیا و مسابقه در گناه و بیدادگرى و حرام خورى و دروغ پردازى, گرفتار لعن و خشم الهى شدند و به میمون و خوک و بردگان طاغوت تغییر شکل و هویت دادند. خداوند آنان را در بدترین جایگاه و دورترین نقطه از راه نیکبختى و سعادت مى داند.(3)
بدون بهره گیرى از باران ایمان و کوثر آسمانى, مرگ تمام ارزش هاى جامعه انسانى فرا مى رسد.انسان با شناخت و ایمان به خدا و قیامت و پیامبران الهى و حرکت در راه آنان زندگى مى کند و بدون آن مى میرد.
"آزادى" و "عدالت" , تنها در گلستان توحید و نبوت مى شکفد. و بوستان پیامبران بدون باغبانى پیشوایان معصوم(علیهم السلام) و بدون ایمان به امامت مى خشکد. ((فرد صالح)) زیر سلطه کفر و شرک و نفاق هم پدید مىآید, ولى بدون امامت و رهبرى در چارچوب قوانین الهى, ایجاد جامعه اسلامى امکان پذیر نیست. آزادى و استقلال و عدالت, گل هاى زیباى باغ پیامبران است و هیچ کس به بهانه ((آزادى)) و ((پیشرفت)) حق ندارد در باغ پیامبران آتش جهل و حماقت برافروزد.
انسان موجودى, تکاثر گرا و افزون طلب است و تا از آب کوثر ننوشد, رمز حیات و راز جاودانگى را نخواهد یافت و بدون آن هیچ آبى, آتش حرص و آز آدمیزاد را فرو نمى نشاند و عطش روحى انسان را پایان نمى بخشد.
کوثر چیست؟
کوثر, اکسیرى جوشان و فزاینده و زندگى بخش است.
مفسران در تفسیر کوثر , مصادیق و مفاهیمى فراوان گفته اند:
1 ـ نبوت
2 ـ قرآن
3 ـ حکمت
4 ـ علم و عمل
5 ـ فراوانى ذریه پاک
6 ـ عالمان امت
7 ـ پیروان فراوان
8 ـ شفاعت
9 ـ نهرى در بهشت
10 ـ شرافت دو جهان.
این ها, همه نمونه هایى از "خیر کثیر" و فراوان است که بخشنده ترین بخشنده عالم در شایسته ترین ظرف پاک براى دریافت برکات ملکوتى ریخته است.
کوثر سرچشمه جوشان و خیر کثیرى است که بر همه جوانب زندگى جریان مى یابد. و من یوتى الحکمه فقد اوتى خیرا کثیرا.(4)
کوثر, کتاب و حکمتى است که قرآن پس از تزکیه, تعلیم مى دهد. چشمه عقل فطرى را بر آغاز و انجام جهان مى گشاید و راه عروج و راز آفرینش و ریشه هاى احکام الهى را فرا دید آدمیان مى نهد.
مصداق دیگر کوثر, گفتار و رفتار و روش و اخلاق و سیره نبوى است که براى همیشه سرچشمه ایمان و معرفت و حکمت و طریق زندگى و جاودانگى است .این آب زلال در نسل نبوى از طریق توارث و تربیت و هدایت الهى جریان دارد و مایه افزایش فرزندان فاطمه(س) و نقش هدایت گرانه آنان در سراسر گیتى شده است. یگانه دختر پیامبر(ص) منشإ فیض و تابش انوار الهى شد و در جاى, جاى جهان فرزندان روحى و جسمى فاطمه(س) شعبه هایى از نهر کوثر جارى ساختند و لایزال چشمه سار معرفت و شریعت از اندیشه و رفتار فاطمه(س) مى جوشد.
فروغ آسمانى هر امام و امام زاده و زمزم دانش هر عالم و عارف, و پرتو راه هر زاهد و مجاهد, از منبع فیاض وحى الهى و از نسل نور آفرین زهرایى(س) سرچشمه گرفته است.اصولا هدف نهایى امامت و رهبرى, سیراب کردن بشریت از فیض آسمانى و عبور دادن انسان ها از تیه ضلالت و گمراهى و رساندن آدمیان به اقیانوس بى کران کوثر است و امیرالمومنین ساقى بى دریغ تمام تشنگان شایسته تاریخ از این زلال شیرین جاودانه است. بدون تردید, کوثر, با هر تفسیر, گوهرى در دستان قدسى محمد و آل محمد(ص) است. اگر اندیشه است از قلب محمد(ص) و على(ع) مى جوشد, اگر سیره است, سیره محمد و على است و اگر ذریه و تبار است, فرهیختگانى از نژاد على و زهرایند.
در احادیث مى خوانیم که رسول خدا(ص) فرمود:
کوثر, نهرى است که زیر عرش الهى جریان مى یابد .آبش از شیر سپیدتر و از عسل شیرین تر و از کره نرم تر است. سنگریزه هاى این نهر, زبرجد و یاقوت و مرجان است. گیاه آن زعفران و خاکش مشک خوش بو است. سپس فرمود: یا على! این نهر از آن من و تو و از آن کسانى است که پس از من دوستدار تو باشند.(5)
فرهنگ کوثر
ماهنامه اى که از سوى آستان مقدس حضرت معصومه(س) (از آغاز سال 1376 ش. تا پایان 1379 به مدت چهار سال تمام) منتشر گردید, جز دفاع از اندیشه هاى علوى و گسترش فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام) در میان امت اسلامى هدفى در نظر نداشت. پژوهندگانى از حوزه علمیه قم و دیگر مراکز علمى کشور,از زلال فرهنگ عترت, جام هایى شیرین و گوارا بر مى گرفتند و به فرزندان امت تقدیم مى کردند, به هر دلیل و شاید بى توفیقى این قلم,این نشریه یک سال را در محاق ((تعلیق)) و ((تردید)) سپرى کرد. وقتى بار دیگر مسوولان فرهنگى آستانه مقدسه با تإکید تولیت محترم, خواهان جوشش دوباره کوثر شدند, بنده به دلایل گوناگون از این کار سر باز مى زدم سرانجام قرار بر استخاره نهادم و این آیت آمد که: عینا یشرب بها عبادالله یفجرونها تفجیرا.(6)
با ملاحظه این آیه نویدبخش تصمیم بر تداوم و جوشش دوباره کوثر قرار گرفت و یاران همراه گرد آمدند.
خداى را شاکریم و امیدوار که گرچه با فاصله زمانى بیشتر ـ در قالب فصلنامه ـ بار دیگر در سال عزت و افتخار حسینى(ع) جام هایى از فرهنگ کوثر بر مى گیریم و شهد ((ایمان و ولایت)) را به کام فرزندان این مرز و بوم مى ریزیم.
ما شناخت اندیشه و سیره اهل بیت(علیهم السلام) را به عنوان تنها راه نجات بشریت مى دانیم و معرفى و دفاع از این فرهنگ و تلاش براى گسترش و اجراى اهداف آنان را بزرگترین و سنگین ترین وظیفه مى شناسیم. گرچه خود به ناتوانى خود واقف و معترفیم, چشم امید به الطاف آنان و هدایت و همراهى عالمان بزرگوار و دانشوران مخلص و پرتلاش داریم.
((اصحاب کوثر)) از آغاز با همین انگیزه گرد آمدند و امیدوارند بر همین آرمان زندگى کنند و با همین اندیشه بمیرند.
اللهم اجعل محیانا محیا محمد و آل محمد(ص)و مماتنا ممات محمد و آل محمد.
فرهنگ کوثر از این پس در هر فصل به دیدار شما خواهد آمد و از اندیشه و سیره نبوى و علوى و دیگر معصومان(علیهم السلام) با شما سخن خواهد گفت.
در اولین دیدار دست همه محققان سخت کوش و مسوولیت شناس و همه دانشوران متعهد و شیداى فرهنگ عترت(ع) را به گرمى مى فشاریم و تمام قلمداران رشید حوزه و دانشگاه را به یارى فرا مى خوانیم و دست اندرکاران نشر و توزیع و شیفتگان فرهنگ ناب محمدى, را به همراهى و نوشیدن و نوشانیدن از این چشمه شیرین و گوارا دعوت مى کنیم.
محورهاى پژوهش و نگارش
این نشریه مى کوشد, اندیشه و سیره معصومین(علیهم السلام) را با توجه به نیازهاى فکرى, فرهنگى روز در جامعه اسلامى مطرح کند. شناخت معصومین و معرفى اهل بیت پیامبر(ص) و دفاع از اندیشه, سیره, و اخلاق و گفتار و رفتار آنان را مسوولیت الهى و اجتماعى خویش مى داند. دعوت امت اسلامى با همه افکار و گرایش ها, به سیره ناب نبوى و اندیشه علوى و راه و رسم عترت (ع) و تدوین و تبیین جهان شناسى, انسان شناسى و جامعه شناسى برخاسته از مبانى فکرى معصومین(علیهم السلام) بخشى از میدان پژوهش و نگارش یاران کوثر است.
گرچه این فصلنامه بیشتر رنگ و روى تاریخ اهل بیت(علیهم السلام) دارد ولى فضاى فرهنگى کشور و خود را از کاوش و نگارش در قلمرو عقاید, اندیشه ها و اخلاق, و سیاست و گفتار و احادیث معصومین(علیهم السلام) بى نیاز نمى داند. ما تاریخ و سیره امامان (علیهم السلام) را در جایگاه نورافشانى و ایفاى نقش هدایتى, تربیتى براى امروز بشریت جستجو مى کنیم. مى خواهیم عملکرد امروز امت را با ترازوى ((اندیشه)) و ((سیره)) عترت بسنجیم و جامعه را با همه افراد و نهادهایش به حضور در برابر آیینه اندیشه و سیره نبوى فرا خوانیم, تا توانایى ها و زیبایى هاى رفتار و گفتار خویش را بهتر ببینیم. و عیب و نقص سیاست ها و اقدامات اجتماعى خود را بشناسیم. و با عشق آسمانى که در دل همه ما به پیامبر و آل او, موج مى زند, اصلاحات اخلاقى و اجتماعى را آغاز کنیم.
محبت اهل بیت(علیهم السلام) بزرگترین سرمایه معنوى, براى هدایت جامعه اسلامى است.
سیره نبوى و شیوه عملکرد عترت, راه و رسم فرزندان و یاران نزدیک معصومین(علیهم السلام), بخشى از سرفصل هاى این فصلنامه خواهد بود. ریز مباحث مورد نیاز فصلنامه را براى اطلاع نویسندگان و خوانندگان گرامى در پایان همین شماره آورده ایم و به شرط حیات فرهنگى و توفیق الهى و برخوردارى مقالات از نصاب لازم از دست آوردهاى عترت پژوهان و پاسداران اندیشه و سیره اهل بیت(علیهم السلام) بهره خواهیم گرفت.
ان شإ الله
درباره ((ویژه نامه نبوى(ص)))
اصحاب کوثر, این ویژه نامه را نه به عنوان کارى شایسته بلکه به عنوان ((درودى عاشقانه)) به محضر مقدس نبوى (ص) آغاز کرده اند و مى دانند که براى هر موى و خلق و خوى محمد(ص) باید ویژه نامه نوشت. شناخت شناسنامه اى, شناخت اندیشه ها, میراث فرهنگى نبوت, صحیفه نور نبوى, اعلام مطرح در کلام آفتاب و سالشمار و روز شمار و ماه شمار زندگى پیامبر(ص) و هر کدام از یاران و اصحاب پاک او شایسته صدها ویژه نامه اند. در هر موضوع زندگى فردى و اجتماعى مى توان از حیات پربار پیامبر و اهل بیت(علیهم السلام) رهنمودها گرفت و ویژه نامه ها پدید آورد. اما ما کجا و ترسیم شمایل آفتاب کجا!
قرآن مجید نخستین سرچشمه زلال سیره پیامبران و معصومین(علیهم السلام) است و بخش گسترده از آیات الهى به تبیین اندیشه ها, و اخلاق و رفتار پیام آوران الهى پرداخته است و در این میان سیره و تاریخ و اندیشه و اخلاق محمد(ص) در قرآن جایگاهى خاص دارد. به طورى که مفسر فرزانه آیت الله جوادى آملى دو جلد(8 و 9) ا زتفسیر موضوعى قرآن کریم را به ((سیره نبى اکرم(ص) در قرآن)) اختصاص داده اند.
پیشواى پارسایان و برترین شاگرد مکتب رسالت, جامعه بشرى را به اقتدإ به سیره پیامبران فرا مى خواند و رسول رحمت و آزادى و عدالت را به عنوان اسوه بشریت کافى مى شمارد و چنین مى گوید:(7)
راه و ر سم زندگى پیامبر اکرم(ص)
((پس به پیامبر پاکیزه و پاکت اقتدا کن, که راه و رسم او الگویى است براى الگوطلبان, و مایه فخر و بزرگى است براى کسى که خواهان بزرگوارى باشد, و محبوب ترین بنده نزد خدا کسى است که از پیامبرش پیروى کند, و گام بر جایگاه قدم او نهد.
پیامبر(ص) از دنیا چندان نخورد که دهان را پر کند, و به دنیا با گوشه چشم نگریست, دو پهلویش از تمام مردم فرو رفته تر, و شکمش از همه خالى تر بود, دنیا را به او نشان دادند, اما نپذیرفت ,و چون دانست خدا چیزى را دشمن مى دارد آن را دشمن داشت, و چیزى را که خدا خوار شمرده, آن را خوار انگاشت, و چیزى را که خدا کوچک شمرده کوچک و ناچیز مى دانست.اگر در ما نباشد جز آن که آنچه را خدا و پیامبرش دشمن مى دارند, دوست بداریم, یا آنچه را خدا و پیامبرش کوچک شمارند, بزرگ بداریم, براى نشان دادن دشمنى ما با خدا, و سرپیچى از فرمان هاى او کافى بود!. و همانا پیامبر (( که درود خدا بر او باد)) بر روى زمین مى نشست و غذا مى خورد, و چون برده, ساده مى نشست, و با دست خود کفش خود را وصله مى زد, و جامه خود را با دست خود مى دوخت, و بر الاغ برهنه مى نشست, و دیگرى را پشت سر خویش سوار مى کرد. پرده اى بر در خانه او آویخته بود که نقش و تصویرها در آن بود, به یکى از همسرانش فرمود, این پرده را از برابر چشمان من دور کن که هر گاه نگاهم به آن مى افتد به یاد دنیا و زینت هاى آن مى افتم. پیامبر(ص) با دل از دنیا روى گرداند, و یادش را از جان خود ریشه کن کرد, و همواره دوست داشت تا جاذبه هاى دنیا از دیدگانش پنهان ماند, و از آن لباس زیبایى تهیه نکند و آن را قرارگاه دائمى خود نداند, و امید ماندن در دنیا نداشته باشد, پس یاد دنیا را از جان خویش بیرون کرد, و دل از دنیا برکند, و چشم از دنیا پوشاند.
و چنین است که چیزى را دشمن دارد, خوش ندارد به آن بنگرد, یا نام آن نزد او بر زبان آورده شود. در زندگانى رسول خدا(ص) براى تو نشانه هایى است که تو را به زشتى ها و عیب هاى دنیا راهنمایى کند, زیرا پیامبر(ص) با نزدیکان خود گرسنه به سر مى برد. و با آن که مقام و منزلت بزرگى داشت, دنیا از دیده او دور ماند.
پس تفکر کننده اى باید با عقل خویش به درستى اندیشه کند که: آیا خدا محمد(ص) را به داشتن این صفت ها اکرام فرمود یا او را خوار کرد؟ اگر بگوید: خوار کرد, دروغ گفته و بهتانى بزرگ زده است, و اگر بگوید: او را اکرام کرد, پس بداند, خدا کسى را خوار شمرد که دنیا را براى او گستراند و از نزدیک ترین مردم به خودش دور نگه داشت.
پس پیروى کننده باید از پیامبر(ص) پیروى کند, و به دنبال او راه رود, و قدم بر جاى قدم او بگذارد, و گرنه از هلاکت ایمن نمى باشد, که همانا خداوند, محمد(ص) را نشانه قیامت, و مژده دهنده بهشت, و ترساننده از کیفر جهنم قرار داد, او با شکمى گرسنه از دنیا رفت و با سلامت جسم و جان, وارد آخرت شد, کاخ هاى مجلل نساخت (سنگى بر سنگى نگذاشت) تا جهان را ترک گفت,(8) و دعوت پروردگارش را پذیرفت.
وه! چه بزرگ است منتى که خدا با بعثت پیامبر(ص) بر ما نهاده, و چنین نعمت بزرگى به ما عطا فرموده, رهبر پیشتازى که باید از او پیروى کنیم و پیشوایى که باید راه او را تداوم بخشیم .به خدا سوگند آنقدر این پیراهن پشمین را وصله زدم که از پینه کننده آن شرم دارم.
یکى به من گفت: ((آیا آن را دور نمى افکنى؟)) گفتم: از من دور شو. صبح گاهان رهروان شب ستایش مى شوند.))(9)
بدون شک شناخت این میراث گران قدر فرهنگى و ابلاغ آن به جامعه بشرى هزار بار, از بازسازى کاخ هاى طاغوتیان و خانه هاى خوانین و خلق آثار باستانى دروغین, واجب تر و ضرورىتر است. در جامعه اسلامى هیچ گونه میراث فرهنگى بالاتر از افکار و اخلاق نبوى وجود ندارد.
گردآورى سیره, ترجمه آن, آموزش سیره و اطلاع رسانى و شبهه زدایى از رفتار و گفتار اهل بیت(علیهم السلام) برگزارى همایش ها و خطابه هاى فرهنگى و مسابقات علمى و فعالیت هاى هنرى با محوریت سیره نبوى و تاریخ عترت و یاران از مهم ترین نیازهاى جامعه اسلامى بوده و هست و خواهد بود و پاسدارى از میراث فرهنگى, انتقال اندیشه ها و افکار و تاریخ عترت به فرزندان میهن اسلامى است نه صرف بودجه و اموال محرومان کشور به امید درآمد احتمالى از کیسه جهانگردان خارجى!
فرهنگ کوثر در آستانه میلاد مقدس رسول خدا(ص) و امام صادق (ع) ضمن تبریک این دو میلاد پر فروغ, بر ارواح قدسى آن عزیزان درود مى فرستد و آزادى و آگاهى و وحدت و نجات امت اسلامى را از چنگ صهیونیسم جهانى از خداى بزرگ خواستار است.
والسلام علیکم ـ سردبیر.
پى نوشت ها:
1. انفال / 55.
2. انفال / آیه 22 .
3. مائده / آیه 56-62.
4. بقره / آیه 269.
5. امالى طوسى, ج 1, ص 67.
6. انسان / 6.
7. نهج البلاغه, ترجمه;محمد دشتى, ص 301.
8. سنگى بر سنگى نگذاشت, یعنى خانه هاى با شکوهى نساخت و خانه اى ساده داشت, زیرا رسول خدا(ص) در ساختمان مسجد شخصا سنگ ها را مىآورد, و براى همسران خود خانه ها و حجره هایى ساخت.
9. نهج البلاغه, ترجمه; دشتى, ص 302.
کوثر همیشه مى جوشد